Hoe Follow the Money jarenlang worstelde met zijn verdienmodel
In dit artikel:
Follow the Money (FTM) bestaat vijftien jaar en viert dit met een terugblik op haar meest impactvolle onderzoeksdossiers. Medeoprichter Arne van der Wal belicht in de eerste aflevering van de zomerreeks vooral de langdurige en moeizame zoektocht naar een duurzaam verdienmodel voor het platform. FTM werd in maart 2010 opgericht midden in de nasleep van de financiële crisis, een periode waarin de behoefte aan onafhankelijke en diepgravende onderzoeksjournalistiek over financiële en politieke misstanden groot was. Ondanks deze urgentie was het financieel en commercieel overleven in de eerste jaren een zware strijd.
Het platform wilde zich onderscheiden met journalistiek die geldstromen en verborgen belangen blootlegde en bouwde een redactie rond ervaren journalisten, freelancers en stagiairs. Toch rendeerden de inkomsten vooral uit freelance opdrachten en advertenties ondermaats en stokte het beoogde businessmodel. De steun van het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek viel deels weg vanwege tegenvallende bezoekersaantallen en advertentie-inkomsten. Hoewel de redactie journalistiek succes boekte, zoals met het prijswinnende ‘Derivatendrama’ en andere diepgravende stukken, bleef de financiële stabiliteit uit.
De lancering van De Correspondent in 2013, een advertentievrij lezersgefinancierd platform met grote groeipotentie, maakte duidelijk dat betaald journalistiek lidmaatschap in Nederland wel degelijk haalbaar was. FTM probeerde daarop ook een ledenmodel met een betaalmuur, maar deze introductie in 2016 viel tegen. Het lidmaatschapsaantal groeide nauwelijks en het rendement bleef achter. Daarnaast kampten ze met krappe financiële reserves en moeilijke verhuizing naar goedkopere ruimtes.
De doorbraak kwam pas toen investeerder Dick Haan en uitgever Jan-Willem Sanders in 2017 werden betrokken om de groei en commerciële strategie te verbeteren. Tegelijkertijd publiceerde FTM een schokkend onthullend onderzoeksartikel over VVD-voorzitter Henry Keizer, dat grote media-aandacht kreeg, leidde tot zijn aftreden en zorgde voor een sterke toename van betalende leden en naamsbekendheid. Dit dossier markeerde het keerpunt waarmee Follow the Money zich definitief vestigde als invloedrijk onderzoeksplatform.
De afgelopen jaren is het platform blijven innoveren en vertrouwen op de combinatie van grondige journalistiek en een structureel verdienmodel, mede dankzij donaties van fondsen en investeringen. Het verhaal van FTM illustreert de uitdagingen van onderzoeksjournalistiek binnen het veranderende medialandschap, maar ook de potentie van lezersbetrokkenheid en onafhankelijkheid in een tijd van maatschappelijke turbulentie.