Hoe een Poolse start-up de wereld van spraak‑AI veranderde

In dit artikel:

In Polen bestaat al decennialang de bijzondere dubbingtraditie van de “lektor”: één persoon leest alle dialogen monotone voor, voor films en documentaires. Twee jonge Poolse technici, Mateusz Staniszewski en zijn schoolvriend Piotr Dabkowski, vonden dat weinig aantrekkelijk en besloten in 2022 hun spaargeld te bundelen, hun banen op te zeggen en een alternatief te bouwen: de start-up ElevenLabs, gevestigd in Polen.

Hun eerste software genereerde realistische, emotionele stemmen die klinken alsof echte acteurs inspreken, maar zonder fysieke stemacteurs. Die spraak-AI maakt het voor filmmakers, uitgevers, game-makers en makers van audioboeken mogelijk snel en goedkoop hoogwaardige voice-overs te produceren. De toepassing is breed inzetbaar en bespaart tijd en productiekosten.

Succes volgde snel: in januari 2025 haalde ElevenLabs 180 miljoen dollar aan investeringen op, waarmee de waardering op 3,3 miljard dollar uitkwam; enkele maanden later verdubbelde die waardering naar circa 6,6 miljard. Daarmee behoort het bedrijf tot de meest waardevolle AI-bedrijven van Europa en werken grote mediabedrijven en uitgevers inmiddels regelmatig met hun technologie. De oprichters hebben met hun spraaktechnologie aanzienlijke vermogens opgebouwd.

Het verhaal illustreert hoe een lokale culturele frustratie — de eentonige lektor-dubbing — uitmondde in een wereldwijde AI-hit die mediaproductie verandert door stemmen te synthetiseren die overtuigend emotie en variatie overbrengen.