Hoe drones en connectiviteit de zorg helpen
In dit artikel:
In september vloog voor het eerst een medische drone met bloedmonsters van het ene Isala-ziekenhuis naar het andere, tussen Meppel en Zwolle. De proef duurt een jaar en heeft als doel te onderzoeken hoe drones de zorg sneller, slimmer en efficiënter kunnen maken. Betrokken partijen zijn onder meer Isala, de ANWB (beheerder van de drones) en telecombedrijf KPN, dat zorgt voor de communicatielinks die de vluchten onderhouden.
De drones opereren grotendeels autonoom buiten het zicht van de bestuurder (BVLOS). Hiervoor is constante communicatie nodig met verkeersleiding en een controlecentrum: via 4G/5G-netwerken worden positie-, sensoren- en commandogegevens uitgewisseld—van hoogte en snelheid tot batterijstatus en temperatuur van het bloedmonstertje. KPN’s dienst Drone Connect brengt netwerkdekking op circa 100 meter hoogte in kaart zodat routes veilig gepland en bij verbindingsverlies kan worden ingegrepen.
De proef vereist meer dan techniek alleen. Er is een speciale corridor ingesteld tussen Meppel en Zwolle omdat drones zich moeten mengen in een al druk luchtruim met vliegtuigen en helikopters. Latere inzet boven steden en dorpen vraagt extra coördinatie en regelgeving. Technische uitdagingen zijn onder meer het razendsnel schakelen tussen zendmasten zonder ook maar een fractie van een seconde verbinding te verliezen, en storingen door weersomstandigheden, vogels of onverwachte falen.
Cybersecurity vormt een grote zorg: storings- of overnamepogingen van de verbinding kunnen leiden tot verloren of gemanipuleerde medische monsters. In de proef worden alle communicatiekanalen versleuteld, zijn controles tegen valse GPS-signalen ingebouwd en zijn noodprocedures en alternatieve verbindingen beschikbaar. Drones krijgen ook beveiliging tegen manipulatie van software en hardware, zodat kwaadwillenden niet eenvoudig de besturing kunnen overnemen.
Internationale voorbeelden tonen het potentieel: in landen als Rwanda en Ghana redden drones al levens door snel bloed en medicijnen te brengen naar afgelegen gebieden. In Nederland kan dronevervoer tijd besparen, zorgpersoneel ontlasten en in urgente gevallen levensreddend zijn. De volgende stap is realtime monitoring, voorspellende analyses en nauwere integratie met luchtverkeersleiding om medische drones even betrouwbaar te maken als een ambulance op de weg. Wat nu proefvlucht is, kan binnen enkele jaren routine worden.