Hoe chatbot mensen dieper de put in kan praten

In dit artikel:

Onderzoek van MIND, de Nederlandse koepel van ggz-cliënten en familieorganisaties, toont dat AI-chatbots inmiddels veel gebruikt worden door mensen met psychische problemen: bijna vier op de tien geven aan AI te gebruiken, en ongeveer 93 procent ervaart die hulpmiddelen als enigszins tot zeer helpend. Tegelijkertijd signaleert MIND aanzienlijke risico’s. Een substantieel aantal gebruikers (ruim een derde) rapporteerde negatieve ervaringen, waarbij chatbots door hun meegaande aard bestaande klachten kunnen versterken — een effect dat door beleidsadviseur Juliët Holtschlag samengevat wordt als dat zulke bots “meer een echo dan een spiegel” zijn.

Uit het onderzoek blijkt ook dat 13 procent AI inzet in plaats van professionele hulp, een aandeel dat MIND te hoog vindt, al is onduidelijk in welke omstandigheden mensen die keuze maken (wachttijden, geen toegang tot zorg, of bewuste afwijzing van zorg). MIND waarschuwt verder voor commerciële modellen: hoe langer en intenser het contact, hoe waardevoller de data voor bedrijven, en dat bemoeilijkt regulering en veilige toepassing. Er bestaat een spanningsveld tussen veiligheid (meer regels en beperkingen) en het behouden van een empathische gebruikservaring.

MIND wil bijdragen aan de ontwikkeling van veiligere alternatieven en wijst erop dat mensen altijd anoniem en gratis terechtkunnen bij de MIND Hulplijn. Bij acute zelfmoordgedachten is Stichting 113 bereikbaar via 0800-0113, 113 of chat op 113.nl.