Hoe blijf je gezond tijdens de overgang? Drie cruciale tips van een cardioloog

In dit artikel:

Een 52‑jarige lezeres, twee jaar in de overgang, vraagt zich af wat die periode voor haar hart betekent. Cardioloog Leonard Hofstra legt uit dat de overgang niet alleen het stoppen van de menstruatie is, maar een belangrijk cardiometabool kantelpunt. Voor de overgang biedt oestrogeen bescherming: het houdt bloedvaten soepel, remt ontstekingen en zorgt dat vet hoofdzakelijk onderhuids (heupen/dijen) wordt opgeslagen — een gunstige verdeling voor insulinegevoeligheid en bloedsuikerregulatie.

Na het wegvallen van oestrogeen verschuift vet naar de buikholte (visceraal vet). Dat vet is metabool actiever, bevordert ontstekingen, verhoogt insulineresistentie en draagt bij aan een slechter cholesterolprofiel, waardoor het risico op hart‑ en vaatziekten stijgt. Over hormoontherapie (HRT) wijst Hofstra op onderzoek: vroeg na de menopauze gestart heeft HRT vaak gunstige effecten op cholesterol en bloedsuiker en vermindert klachten; wie HRT veel later begint loopt juist meer risico op trombose en beroerte. Grote Finse cohortstudies suggereren dat HRT het cardiovasculaire risico aanzienlijk kan verlagen, mits tijdig toegepast.

Praktische adviezen: blijf fysiek actief (krachttraining en wandelen helpen buikvet te verminderen en de insulinegevoeligheid te verbeteren), kies een voedzaam dieet met veel groenten, eiwitten en gezonde vetten en beperk snelle suikers, en laat vanaf ongeveer je 50e bloeddruk, cholesterol en bloedsuiker controleren. De overgang is lastig, maar ook een kans om leefstijl en cardiovasculaire gezondheid te herijken.