Historisch weeshuis Schiedam in ere hersteld: 'Mijn oma werd er in de kast opgesloten'

In dit artikel:

Tijdens de Open Monumentendagen was kort de gerestaureerde regentenkamer van het Voormalig Weeshuis der Hervormden aan de Lange Achterweg in Schiedam te bezichtigen. Hendrick de Keyser Monumenten voerde een ongeveer tien jaar durende restauratie uit; conservator Peter Nieuwendijk wijst onder meer op het zogenoemde goudleerbehang (kalfsleer met zilverdraad en lijnolievernis) dat de kamer zijn gouden glans geeft. In de ruimte hangen portretten van de achttiende-eeuwse regenten en zijn originele meubels en gebruiksvoorwerpen te zien, zoals een vergadertafel, een geldkist en een documenten­kast.

Bezoekers — onder wie oud-bewoners en nabestaanden — lichten zowel de verzorgende als de schrijnende kanten van het weeshuis toe. Geer en Louise Verhoeckx vertellen dat Geers vader daar als kind verbleef en dat het regime streng was; hij sprak er nauwelijks over. Vanessa Riem deelt inhouwelijke herinneringen van haar grootmoeder die als kind werd opgenomen, van wie speelgoed werd afgenomen en die volgens familieleden zelfs in een kast werd opgesloten. Ton van den Hoek, die er in de jaren zestig verbleef, beschouwt het als relatief rustige periode maar erkent dat anderen misstanden melden; hij mist in de regentenkamer wel enkele objecten die hij van vroeger kent, zoals een Friese staartklok, en herinnert zich hoe jongens en meisjes soms op één afdeling zaten, met alle gevolgen van dien.

Historisch gezien gaat het huis terug tot 1433; volgens restauratie-architect Stephan Ligtvoet stierf de heilige Liduina er, waarna het complex pelgrims en later een klooster trok. Vanaf de zestiende eeuw werd het pand als weeshuis gebruikt. In de zeventiende en achttiende eeuw nam de nood door armoede, oorlog en ziekte toe, waardoor weeshuizen een publieke zorgfunctie kregen en niet alleen onderdak maar ook voeding en onderwijs boden. De huidige vorm van het gebouw stamt uit circa 1780 en werd ontworpen door Rutger van Bol’Es.