Historisch Heusden: Riet van de Wiel wordt binnenkort 100 jaar
In dit artikel:
In deel 234 van Historisch Heusden portretteert heemkundige Bart Beaard de Drunense Riet (Riet–Maria Helena) van de Wiel, die op 18 november 1925 werd geboren en binnenkort haar honderdste verjaardag viert. Beaard sprak uitgebreid met Riet over haar familieachtergrond, werkzame leven, oorlogservaringen en blijvende betrokkenheid bij lokale zaken.
Riet groeide op in een groot tuindersgezin; zij was het derde kind van Wilhelmus van de Wiel en Bartha van Noort. Het gezin woonde aan de oostzijde van de Torenstaat in Drunen, op een perceel met kassen en een uitgebreide tuinderij die zich uitstrekte tot ’t Sempke. Haar ouders begonnen in 1950 een van de eerste groentewinkels in Drunen; groenten werden grotendeels op eigen grond geteeld en met paard en wagen naar de veiling gebracht. Riet herinnert zich hoe de handel in het begin bescheiden in een kamer aan de straatzijde plaatsvond.
Onderwijs en vroege loopbaan bepaalden haar levenspad: na de Lagere Meisjesschool van de Zusters van JMJ ging ze in september 1938 naar de R.K. Meisjes-MULO Sint Teresia in Waalwijk. Ze behaalde daarna diploma’s in stenografie en typen en leerde moderne talen. Die vaardigheden leidden ertoe dat zij in 1942 als eerste vrouwelijke beambte in dienst trad bij N.V. ’s-Hertogenbossche Schroevengieterij M. Lips in Drunen, een belangrijk lokaal bedrijf dat schroeven produceerde.
De oorlogsjaren maakten diepe indruk. Bij Lips ontstond spanning doordat het bedrijf zowel voor de Duitse marine als de Nederlandse scheepvaart moest produceren en doordat de eigenaar Max Lips onder druk stond vanwege octrooien en voorraden schroot. Ook het gezin Van de Wiel voelde het oorlogsgeweld: tijdens de bevrijding in oktober–november 1944 lagen huis en straat in de vuurlinie en zochten meerdere gezinnen beschutting in schuilkelders; Riet herinnert zich granaatbeschietingen en het schietincident waarbij dokter Akkermans gewond raakte.
Na de oorlog ontwikkelde Riet zich tot vaste directiesecretaresse van Lips (aangesteld in 1949), een functie waarin ze vertrouwen, geheimhouding en organisatietalent combineerde. Ze maakte de groei en reorganisaties van het bedrijf van dichtbij mee. Als blijk van waardering liet Lips Woningstichting in 1971 een bungalow voor haar bouwen in de Wilhelminastraat. Voor haar 40-jarig dienstverband kreeg ze op 25 maart 1982 de Gouden Medaille in de Orde van Oranje-Nassau; ze ging in 1986 met pensioen na 44 jaar dienst.
Privé reisde Riet veel — van het Middellandse Zeegebied en het Midden-Oosten tot Scandinavië, met een speciale voorkeur voor de Noorse fjorden. Ze verzamelde postzegels, was lid van de lokale filatelistenvereniging Philatron, en hield van zwemmen en bridgen. Ze documenteerde haar leven en interesses in uitgebreide plakboeken.
Tot voor kort woonde Riet zelfstandig aan de Wilhelminastraat in Drunen; sinds augustus vorig jaar is ze verhuisd naar een appartement in Futura Zorg aan de Cypressenstraat in Sprang-Capelle/Waalwijk. Vanaf haar kamer op de eerste verdieping heeft ze uitzicht op de molen Dye Sprancke uit 1747. Hoewel ze zich bewust is van het eindige van het leven — ze heeft een plek uitgekozen op de nieuwe natuurbegraafplaats in Elshout — blijft haar geest helder en betrokken bij lokale ontwikkelingen, zoals herplaatsing van het Lipscarillon, de naamgeving van recreatiepark De Schroef en de Clarakapel. Het portret van Beaard schetst Riet als een betrokken, actieve vrouw die een groot deel van de 20e-eeuwse Drunense geschiedenis persoonlijk meemaakte en bewaarde.