Hillary Clinton at hete pepers om scherp te blijven: onderhandelen in de nacht is wedstrijdje 'niet omvallen'

In dit artikel:

Na een intensieve onderhandelingsmarathon van 25 uur bereikten de Nederlandse coalitiepartijen recent een akkoord over de voorjaarsnota. Politiek historicus Anne Bos benadrukt echter dat langdurige nachtelijke vergaderingen het risico op fouten verhogen, vooral door vermoeidheid en de emotionele spanningen die tijdens crisisachtige situaties ontstaan. Ze wijst erop dat onderhandelingen vaak een beproefde strategie zijn waarbij degene met het meeste uithoudingsvermogen een voordeel heeft – een tactiek die oud-premier Joop den Uyl geregeld toepaste door simpelweg vol te houden tot anderen opgaven.

Vergelijkingen worden getrokken met historische en hedendaagse politieke figuren die bekendstaan om hun uithoudingsvermogen tijdens nachtelijke sessies, zoals Bill Clinton, Winston Churchill en Angela Merkel. Churchill combineerde nachtelijke arbeid soms met middagdutjes, terwijl Merkel ooit een marathonvergadering onderbrak voor een snackpauze bij het beroemde Brusselse friettentje Maison Antoine.

Om alert te blijven in zulke zware omstandigheden gebruiken politici diverse methoden: Hillary Clinton at jalapeño’s om scherp te blijven, terwijl Nederlandse politici als Wopke Hoekstra en premier Dick Schoof zich fit houden door sporten en gezonde voeding. Hoogleraar neuropsychologie Erik Scherder waarschuwt juist voor het doorhalen van nachten en benadrukt het belang van een stabiel slaapritme en lichaamsbeweging om scherp te blijven, gesteund door diverse wetenschappelijke studies.

Het Nederlandse onderhandelingsrecord is daarmee niet eens extreem vergeleken met België, waar Bart De Wever recent een formatie runde die eindigde met een ononderbroken sessie van 40 uur, gevolgd door een debat van meer dan 50 uur. Ondanks de kritiek van De Wever op deze marathonvergaderingen, blijkt uit onderzoek dat zulke langdurige politieke bijeenkomsten al decennia onderdeel zijn van het bestel.

Een berucht voorbeeld van de valkuilen van nachtelijke debatten is de val van het kabinet-Balkenende in juni 2006, nadat na 19 uur debat een juridische blunder rondom een verklaring van Ayaan Hirsi Ali aan het licht kwam. Dit illustreert hoe vermoeidheid en het grote uithoudingsvermogen in politiek onderhandelen zowel een troef als een risico kunnen zijn.