Het zou wel erg toevallig zijn als schaker Aljechin in zijn laatste hap was gestikt

vrijdag, 16 mei 2025 (00:00) - De Groene Amsterdammer

In dit artikel:

Wereldkampioen schaken Alexander Alexandrovitsj Aljechin werd op 24 maart 1946 dood aangetroffen in zijn hotelkamer in Estoril, Portugal, officieel overleden aan verstikking door een stuk vlees. Deze gangbare verklaring wordt echter steeds vaker in twijfel getrokken door nieuwe theorieën en onderzoek, onder meer gepresenteerd door schaakhistoricus Rob Spaans in het tijdschrift De Schaakkoerier. Foto’s van Aljechin op de dag van zijn dood tonen hem kalm en ineengedoken, wat niet overeenkomt met het chaotische gedrag dat een slachtoffer van verstikking zou vertonen. Ook ontbreken aanwijzingen dat hij op dat moment echt een maaltijd nuttigde, terwijl hij een zware jas draagt, wat sommigen doet vermoeden dat zijn lichaam mogelijk werd gemanipuleerd en hij buiten neergeschoten en daarna binnengesmokkeld is.

Mogelijke daders variëren van een Franse verzetsgroep die collaborateurs na de Tweede Wereldoorlog strafte tot de NKVD, de Sovjet-geheime dienst, die Aljechin wellicht uit de weg wilde ruimen omdat een gepland wereldkampioenschap tussen hem en de Sovjet-kandidaat Botvinnik politiek gevoelig lag. Aljechin had tijdens de oorlog ook contacten met prominente nazi’s, zoals Hans Frank, wat zijn reputatie als collaborateur versterkte. Zijn connectie met de nazi’s en de Complexiteit van de internationale schaakpolitiek in die tijd maken zijn dood nog mysterieuzer. Hoewel er geen definitief bewijs is, wijzen de omstandigheden en motieven er sterk op dat Aljechins dood eerder een politieke moord kan zijn dan een tragisch ongeluk.