Het zogenaamde vredesplan van Trump voor Oekraïne kent zes grote problemen
In dit artikel:
Afgelopen week voerde Rusland een grootschalige aanval uit op Oekraïne met meer dan vijfhonderd drones, kruisraketten en andere projectielen; hoewel veel vliegende wapens werden neergehaald, troffen bommen twee flatgebouwen in het west‑Oekraïense Ternopil. Minstens 31 mensen kwamen om, onder wie zes kinderen, en verspreide schade trof woningen, winkels, postkantoren en energie-infrastructuur. Deze oorlogsmisdaad raakte echter snel naar de achtergrond door onthullingen over geheime onderhandelingen tussen Vladimir Poetin en Donald Trump.
Volgens berichtgeving bestaat er een 28‑puntenplan, opgesteld door de Amerikaanse speciale gezant Steve Witkoff (een vastgoed- en cryptomiljardair) en Kirill Dmitriev (hoofd van het Russische staatsinvesteringsfonds). Het ontwerp schijnt sterk in het voordeel van Moskou te zijn en zou Oekraïne onder druk zetten het akkoord vóór 27 november te accepteren. Trump stelt tegelijk dat het niet per se zijn definitieve voorstel is, maar de indruk van een gehaaste deal blijft staan.
De voorgestelde overeenkomst kent vijf tot zes wezenlijke mankementen die de kans op duurzame vrede klein maken. Allereerst vergroot het plan de kans op verdere nucleaire escalatie: een gedwongen Oekraïense capitulatie zou andere staten kunnen aansporen kernwapens te willen hebben als afschrikmiddel tegen toekomstige invasies. Ten tweede ondermijnt een dergelijk akkoord het internationaal principe van onaantastbaarheid van grenzen door een succesvolle agressor te belonen, wat een precedent schept voor nieuwe machtsclaims.
Daarnaast schaadt het plan de regionale stabiliteit doordat het Rusland relatief sterker maakt ten opzichte van Oekraïne; een versterkte Russische positie kan Poetin aanzetten tot voortgaande druk of verdere agressie. Een vierde bezwaar is het gebrek aan geloofwaardige handhavingsmechanismen: Moskou heeft eerder afspraken geschonden en Amerikaanse garanties wekken weinig vertrouwen, terwijl de enige overtuigende afschrikking — NAVO-lidmaatschap voor Oekraïne — in het plan expliciet wordt uitgesloten.
Het akkoord negeert bovendien de essentie van wederopbouw en soevereiniteit. Vrede is meer dan een tijdelijke staakt‑het‑vuren: het vereist dat Oekraïne haar politieke en economische herstel kan vormgeven, zich kan verdedigen en zelf over bondgenootschappen kan beslissen. Bestaande westerse plannen voor wederopbouw en investeringen worden in de schets van Witkoff–Dmitriev niet serieus gemaakt. Tot slot is het proces problematisch: de Oekraïners en hun Europese bondgenoten werden niet geraadpleegd, terwijl er aanwijzingen zijn dat Kremlin‑vertalers bij de gesprekken zijn ingezet. Geschiedenisanalogieën wijzen uit dat het uitsluiten van belangrijke betrokkenen duurzame vrede juist ondermijnt.
De analyse concludeert dat Trumps streven naar internationale roem (zoals de Nobelprijs) een voortvarende, slecht doordachte vredespoging heeft aangewakkerd die vrijwel zeker nieuwe conflicten en langdurige onveiligheid zal veroorzaken. Duurzame oplossing vereist dat Oekraïne en zijn bondgenoten volwaardig aan tafel zitten, dat soevereiniteit en wederopbouw centraal staan, en dat afschrikking tegen toekomstige agressie effectief wordt gewaarborgd.