Het weer deze winter: bijzonder fenomeen van 'schommelende poolwervel' kan voor kou en witte kerst zorgen

In dit artikel:

Meteorologen waarschuwen dat de poolwervel deze winter onstabiel kan worden, waardoor de kans op koude uitbraken, sneeuw en zelfs een witte kerst in Nederland en andere delen van Europa toeneemt. De poolwervel is een grootschalige, cirkelvormige windcirculatie hoog in de stratosfeer bij de Noordpool die normaal gesproken koude lucht rond de pool houdt; wanneer die circulatie verzwakt of verstoord raakt, kan koude arctische lucht naar lagere breedtegraden uitstromen.

Een verstoorde of ‘schommelende’ poolwervel kan leiden tot koudere perioden en verhoogde neerslagkansen in december en januari, maar of dat daadwerkelijk resulteert in langdurige vorst of sneeuw in Nederland hangt sterk af van de precieze timing en volgorde van atmosferische gebeurtenissen. Factoren zoals plotselinge stratosferische opwarming (SSW), variaties in de Noord-Atlantische Oscillatie (NAO) en stoornissen in de straalstroom bepalen of koude lucht west- of oostwaarts naar Europa wordt gestuurd. Hierdoor blijft er aanzienlijke onzekerheid bestaan: het betekent een grotere kans op winters weer, geen garantie.

Praktisch gezien kunnen ingezette koude- of sneeuwperiodes gevolgen hebben voor verkeer, energiegebruik en landbouw; weerdiensten en meteorologen volgen de ontwikkelingen de komende weken nauwlettend. Voor het publiek is het advies om weersverwachtingen kortetermijnmatig te blijven volgen, omdat de precieze uitwerking van een schommelende poolwervel pas op relatief korte termijn betrouwbaar te voorspellen is.