Het Stadhuis van Amsterdam is van een overdonderende schoonheid en compleetheid, het is één grote sculptuur
In dit artikel:
Artus Quellinus (1609-1668) wordt beschouwd als de meest vooraanstaande beeldhouwer uit de Lage Landen, met het Stadhuis van Amsterdam als zijn meesterwerk. Dit zeventiende-eeuwse gebouw, dat sinds de negentiende eeuw dienstdoet als Koninklijk Paleis, geldt als een cultureel hoogtepunt waarin diverse kunstvormen samenkomen. Quellinus kreeg de opdracht om het interieur van het stadhuis groots en uitgebreid te voorzien van sculpturale decoraties, met een programma dat honderden marmeren en terracotta details omvatte, variërend van allegorische figuren tot dieren en putti.
Quellinus’ artistieke ontwikkeling kreeg een boost tijdens zijn verblijf van vier jaar in Rome (1635-1639), waar hij werd beïnvloed door de Vlaamse beeldhouwer François Duquesnoy en de barokke dynamiek van Gian Lorenzo Bernini. Zijn langdurige samenwerking met architect Jacob van Campen en de steun van invloedrijke cartiers zoals Constantijn Huygens leidden tot het integreren van verschillende kunsten in het zogenaamde Gesamtkunstwerk van het Stadhuis, geïnspireerd door het Romeinse republikeinse ideaal. De decoratie benadrukte thema’s als gerechtigheid, harmonie en goed stadsbestuur, en droeg subtiele politieke boodschappen uit over de superioriteit van de republikeinse stad Amsterdam boven dynastieke en militaire machten.
Quellinus werkte vijftien jaar aan het Stadhuis en leverde een indrukwekkend aantal sculpturen, waaronder grote reliëfs, kariatiden, wapenborden en standbeelden die het gebouw tot een van de grootste en meest imposante van Europa maakten. Hoewel Van Campen aanvankelijk de regie voerde, liet Quellinus zich vaak eigenzinnig gelden in de uitwerking. Naast het Stadhuis maakte hij ook andere belangrijke werken, zoals een fontein voor Johan Maurits van Nassau en marmeren portretten van Amsterdamse regenten, die door hun realisme en ingetogenheid getuigen van zijn Romeinse invloeden.
De tentoonstelling over Quellinus’ werk, mogelijk gemaakt door het Rijksmuseum en gehouden in het Stadhuis zelf, toont deze indrukwekkende erfenis met originele sculpturen en uitgebreide studies, en benadrukt de culturele en politieke betekenis van Quellinus’ bijdrage aan de Amsterdamse en Europese beeldhouwkunst van de zeventiende eeuw. Voor het eerst sinds lange tijd staan zijn marmeren portretten van Amsterdamse burgemeesters en hun echtgenotes weer bijeen in de ruimte die zij zelf hielpen creëren, wat een unieke ervaring biedt aan cultuurliefhebbers.