Het rommelt achter de schermen in zoektocht naar advocaat voor Ridouan Taghi
In dit artikel:
Ridouan Taghi zit al maanden zonder advocaat terwijl zijn Marengo-zaak in hoger beroep loopt. Zijn vorige raadsman, Vito Shukrula, werd zeven maanden geleden gearresteerd op verdenking van deelname aan Taghi’s criminele organisatie; sindsdien lukt het niet een opvolger te vinden. Taghi, die verdacht wordt van het geven van opdrachten tot meerdere liquidaties en eerder al tot levenslang werd veroordeeld, verscheen recent in de speciaal ingerichte rechtbank in de gevangenis van Vught en gaf aan radeloos te zijn over zijn gebrek aan rechtsbijstand.
De voortgang van het hoger beroep stagneert door die lacune. Juridisch gezien kan een zaak waarin levenslange gevangenisstraf op het spel staat niet langdurig doorgaan zonder raadsman; als dat toch gebeurt en een veroordeling in stand blijft, is de kans groot dat het Europees Hof voor de Rechten van de Mens ingrijpt en een nieuw proces oplegt. Niemand wil daarom dat de procedure later wordt teruggedraaid.
Verschillende betrokken instituten verwijten elkaar gebrek aan verantwoordelijkheid en samenwerking. Het dekenberaad — de elf toezichthouders op de advocatuur — liet weten eerst te hebben gekeken naar de Raad voor Rechtsbijstand om actief een advocaat te zoeken, maar die organisatie wil volgens het dekenberaad in deze zaak geen rol spelen. Ook een landelijke oproep aan strafrechtadvocaten leverde geen kandidaat op.
Er zijn meerdere oorzaken waarom advocaten terughoudend zijn. Veiligheidsrisico’s spelen een grote rol: inclusief Shukrula zijn al drie advocaten van Taghi aangehouden op verdenking van betrokkenheid bij zijn organisatie. Daarnaast bestaat het gevoel dat advocaten door opsporingsdiensten (OM, politie, AIVD) vooraf worden afgeluisterd, mede omdat een AIVD-tip heeft geleid tot Shukrula’s arrestatie. Ook tijdsdruk schrikt af: potentiële verdedigers vrezen onvoldoende voorbereidingstijd voordat belangrijke verhoren en zittingen plaatsvinden.
Het gerechtshof stelt dat eerdere verdedigingsteams 13 maanden voorbereidingstijd kregen en dat nieuwe advocaten eveneens de benodigde tijd zullen krijgen, maar het hof wijst geen vaste termijn toe en beoordeelt per advocaat hoeveel tijd redelijk is. Critici, onder wie strafrechtjurist Patrick van der Meij, vinden die houding inconsequent: het hof erkent dat Taghi niet zonder raadsman kan, maar stelt wel voorwaarden die het voor een advocaat haast onmogelijk maken om verantwoord in te stappen.
De zaak werd overgedragen aan de rechter-commissaris om opnieuw met alle partijen te overleggen; binnen vier maanden moet er duidelijkheid zijn over hoe de impasse wordt doorbroken.