Het Noorden laat zich niet meer afschepen

In dit artikel:

Frans Timmermans presenteerde donderdagavond in Leeuwarden het Pact voor het Noorden, een pakket van uitgewerkte en becijferde maatregelen gericht op Friesland, Groningen en Drenthe. De presentatie is een antwoord op wat de initiatiefnemers zien als jarenlange bezuinigingen en verwaarlozing vanuit Den Haag, en een alternatief voor de retoriek van VVD, BBB en NSC.

Aanleiding: in veel plaatsen in het noorden zijn basisvoorzieningen onder druk. Tienduizenden inwoners hebben geen vaste huisarts, streekziekenhuizen staan op de tocht, betaalbare woningen ontbreken waardoor jongeren vertrekken, en regionale buslijnen en mbo‑opleidingen worden uitgekleed. Ook de nasleep van de gaswinning in Groningen blijft volgens de initiatiefnemers onopgelost.

Het Pact bevat concrete voorstellen: investeringen in spoorprojecten zoals de Lelylijn en de Nedersaksenlijn (met plannen voor tienduizenden woningen langs de routes); steun voor volwaardige streekziekenhuizen en voor jonge huisartsen; een halt aan verdere kaalslag in het mbo en erkenning van de Rijksuniversiteit Groningen als regionaal kenniscentrum; en een versnelde afbouw van gaswinning met een integrale aanpak van schade en versterking. De voorstellen zijn volgens de indieners financieel doorgerekend.

De kernboodschap is herstel van vertrouwen en gelijkwaardige toegang tot basisvoorzieningen: goed openbaar vervoer, beschikbare huisartsen en geschikte woningen in zowel stad als dorp. De initiatiefnemers leggen de keuze bij Den Haag: doorgaan met bezuinigen en koersvaste retoriek, of kiezen voor betaalde, concrete investeringen voor het Noorden.

Context: de Lelylijn en Nedersaksenlijn zijn beoogde spoorverbindingen die de noordelijke provincies beter op de rest van het land en met Duitsland zouden moeten aansluiten. De verwijzing naar de ‘gasellende’ slaat op de langdurige problematiek rond gaswinning en de daardoor veroorzaakte schade en veiligheid in Groningen.