Het masker valt: Nieuw Kartel-kabinet (D66-VVD-CDA) negeert verkiezingsuitslag en wil mes in sociale zekerheid zetten

In dit artikel:

In Den Haag werken VVD, D66 en CDA achter de schermen aan een minderheidskabinet, volgens het recente verslag van informateur Pieter Buma. Het debat over dat verslag maakte de diepe kloof tussen partijen zichtbaar: links en rechts reageren fel verschillend op de voorgestelde route. GroenLinks–PvdA-leider Jesse Klaver waarschuwt met klem en kondigt verzet aan; hij vreest dat zijn fractie niet zal meewerken en benadrukt de politieke onzekerheid wanneer een minderheidsconstructie wordt gekozen.

JA21-leider Joost Eerdmans dringt er juist op aan dat zijn partij deelneemt aan een centrumrechts blok (VVD, CDA, D66, JA21) om de verkiezingsuitslag te respecteren, maar D66-leider Rob Jetten sluit samenwerking met JA21 af vanwege inhoudelijke bezwaren. Dat leidt tot verwijten van uitsluiting en discussie over representativiteit.

De kern van de onrust ligt in financiële keuzes: documenten noemen dat door vergrijzing de uitgaven aan zorg en sociale zekerheid stijgen en dat er "keuzes" nodig zijn. PVV-leider Geert Wilders interpreteert dit als een voornemen tot forse bezuinigingen op zorg en sociale voorzieningen; Jetten gaf tijdens het debat toe dat ingrepen onvermijdelijk lijken vanwege vastlopende systemen en dat sociale zekerheid in een volgende fase nader onderzocht wordt. Critici vrezen dat maatregelen zoals terugdraaien van verlaging van het eigen risico of versobering van zorg vooral de kwetsbaren raken.

Kortom: de Haagse onderhandelingen zijn inmiddels vooral een strijd over wie wordt uitgesloten, en over welke bezuinigingen op zorg en sociale zekerheid acceptabel zijn. De politieke impasse vergroot onzekerheid over het toekomstig beleid en de maatschappelijke gevolgen daarvan.