Het leiderschap van Nicolien van Vroonhoven wordt direct getest, naam Coenradie zingt rond in partijtop
In dit artikel:
Nicolien van Vroonhoven is sinds kort de fractievoorzitter van Nieuw Sociaal Contract (NSC), na het onverwachte vertrek van oprichter Pieter Omtzigt. Zijn lege stoel in de Tweede Kamer symboliseert het grote gemis dat zijn afwezigheid bij de partij achterlaat. Van Vroonhoven kende Omtzigt al van hun gezamenlijke tijd bij het CDA en was na haar terugkeer uit Australië in 2022 één van zijn belangrijkste steunpilaren. Ze stond vaak naast hem tijdens debatten en campagnes en werd in 2023 zijn tweede op de kieslijst.
De fractie staat nu voor grote uitdagingen, zoals bleek tijdens een heftig debat over een amendement op de Pensioenwet waarbij twee NSC’ers, Agnes Joseph en minister Eddy van Hijum, tegenover elkaar kwamen te staan. De ruzies binnen de partij illustreren het ontbreken van eenheid, ondanks Van Vroonhovens pogingen te verbinden en te leiden. Haar eerste week als leider verliep moeizaam, mede door interne discordantie rond belangrijke beleidskwesties en teleurstelling over coalitieafspraken, zoals een huurbevriezing die volgens sommigen de woningbouw tegenwerkt.
Binnen NSC bestaan onzekerheden over de toekomst; sommige leden hopen op een breuk met het imago rond Omtzigt, terwijl anderen twijfelen of Van Vroonhoven wel de juiste leider is. Haar aanvankelijke uitspraak dat een fusie met het CDA niet uitgesloten is, leidde tot ophef binnen de partij. Van Vroonhoven zelf houdt haar ambities voor de langere termijn voorlopig open en wordt gezien als een verbindende, maar geen grote stemmentrekker. Er wordt in de partijtop zelfs overwogen een nieuw boegbeeld aan te trekken om het leiderschap en profiel te versterken. Staatssecretaris Ingrid Coenradie (voormalig PVV-lid) wordt genoemd als mogelijke kandidaat, vooral omdat zij PVV-kiezers zou kunnen aanspreken en politiek transfervrij is.
Van Vroonhoven onderscheidt zich inhoudelijk van Omtzigt door een sociaal-economisch linksere koers te varen, bijvoorbeeld op het gebied van armoedebeleid, terwijl ze cultureel conservatiever is, zoals zichtbaar werd in haar verzet tegen verruiming van de transgenderwet. Ondanks deze profilering staat zij voor de zware taak om de partij te stabiliseren en eenheid te creëren, terwijl het electorale draagvlak sterk is geslonken sinds Omtzigts vertrek. Het voortbestaan van NSC is daarmee onzeker en hangt voor een groot deel af van haar vermogen om gezag binnen de fractie te vestigen en nieuwe kiezers aan te spreken.