Het gebeurt amper, en nu in een keer vijftien: deze gebouwen zijn voorgedragen als rijksmonument
In dit artikel:
De Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed (RCE) heeft vijftien gebouwen uit de zogenoemde Post 65-periode voorgedragen als rijksmonument — de eerste keer in 25 jaar dat een reeks panden uit één periode deze stap krijgt. De voordracht vond plaats op 4 september in de Kasbah in Hengelo, het bekende paalwoningcomplex van Piet Blom (1973). Naast de Kasbah staan op de lijst onder anderen de watertoren ‘de witte bollen’ in Eindhoven (1970), Centraal Beheer in Apeldoorn (1972), het stadhuis van Terneuzen (1972), het Elektrotechniek-gebouw van de TU Delft (1972) en het Hubertushuis in Amsterdam (1980). Verrassende aanwinsten zijn de Rodahal in Kerkrade (1966), de Yunus Emre-moskee in Almelo (1974), De Musketon in Utrecht (1984) en station Lelystad (1988).
Daarnaast werden drie (landschaps)kunstwerken voorgedragen: Broken Circle / Spiral Hill bij Emmen (1971), Blauwe golven in Arnhem (1977) en de Ecokathedraal in Mildam (1965). De selectie is afkomstig uit een longlist van circa 1.500 objecten die de afgelopen vier jaar is samengesteld in opdracht van het ministerie van OCW; de periode 1965–1990 en een spreiding over het land waren belangrijke criteria.
De RCE benadrukt urgentie: veel naoorlogs erfgoed wordt gesloopt of aangetast, en het belang wordt vaak pas later erkend. “Ze zijn alle uniek in hun soort. Nu beschermen is noodzakelijk, de waardering komt vaak pas later,” aldus RCE-directeur Susan Lammers. Nieuw in deze ronde is dat gemeenten, erfgoedverenigingen en burgers konden nomineren en dat maatschappelijke en cultuurhistorische verhaallijnen meewegen naast architectonische kwaliteit.
Voor ieder gebouw start nu een juridische procedure; vooraf zijn gesprekken gevoerd met eigenaren en gemeenten om medewerking te peilen. In het najaar opent de reizende tentoonstelling De jongste rijksmonumenten van Nederland, die langs gemeenten en culturele instellingen trekt. Meer voordrachten volgen in 2026.