Dit is waarom Hervormingsdag en Halloween op dezelfde datum vallen

In dit artikel:

Maarten Luther koos bewust 31 oktober 1517 om zijn 95 stellingen openbaar te maken, de voorafgaande dag van Allerheiligen (1 november). Hij wilde zo een brede discussie afdwingen over de aflaathandel en de vraag of de kerk of God zonden vergeeft; hoewel historici twijfelen of hij de stellingen echt op de slotkapel in Wittenberg timmerde, staat vast dat dat zijn bedoeling was. In zijn latere boek De geknechte wil — dit najaar 500 jaar oud — benadrukte Luther dat verlossing geheel van God uitgaat.

Tegelijk valt Halloween op dezelfde grensdatum; de naam komt van All Hallows Eve en het feest heeft wortels in vroegere Keltische nieuwjaarsvieringen waarbij de scheidslijn tussen levenden en doden vervaagde. In Nederland groeit Halloween in populariteit: door ontkerkelijking vullen spook- en dodebeelden een maatschappelijke leegte die vroeger religieuze rituelen opvulde. Waar Halloween dood en angst juist samenbrengt en dat vaak feestelijk inkleedt, had de Reformatie juist tot doel stervensangst weg te nemen door zekerheid van het Evangelie.

Allerheiligen zelf speelt weinig rol in veel protestantse kerken, maar het leverde wel liturgische muziek op — onder meer een bekend lied van de negentiende-eeuwse anglicaanse bisschop William Walsham How — en past historisch gezien in het spanningsveld tussen religieuze zekerheid en populaire doodsrituelen.