Herstel VDL na verlies productie BMW: 'Onze wereldwijde concurrentiepositie onder druk'
In dit artikel:
VDL, het Brabantse familieconcern onder leiding van Willem van der Leegte, toont herstel na het einde van de BMW-productie bij Nedcar, maar waarschuwt dat de wereldwijde concurrentiepositie onder druk staat. Belangrijkste knelpunten zijn hoge loonkosten, stijgende energiekosten en oplopende regelgeving, waardoor arbeidsintensieve producten zoals bussen structureel verliesgevend zouden zijn.
De bussendivisie is een zorgpunt. Ondanks een verdubbeling van de omzet van VDL Bussen — van €132 miljoen in H1 2024 naar €270 miljoen in H1 2025 dankzij betere toeleveringen — blijft de activiteit verlieslijdend. VDL concentreerde OV-busproductie in Roeselare (België) en bouwt in Valkenswaard alleen touringcars; de fabriek in Heerenveen is gesloten. De overname van de failliete Belgische busbouwer Van Hool (april 2024) inclusief een productielocatie in Noord-Macedonië pakte strategisch goed uit, maar leidde door Amerikaanse invoerheffingen en bijkomende tarieven op staal tot extra kostendruk voor bussen bestemd voor de VS. Van der Leegte wijst erop dat gemiddelde loonkosten rond €70 per uur liggen; bij bijvoorbeeld 2.000 arbeidsuren per bus betekent dat al €140.000 aan loonkosten, waarmee Chinese aanbieders op prijs vaak concurrerender zijn.
Naast handelstarieven speelt ook het nationale en Europese speelveld een rol: VDL benadrukt dat Nederlandse energieprijzen ongeveer 2,5 keer hoger zijn dan bij buurlanden en dat loonkosten alleen in Luxemburg hoger liggen. Bovendien ziet het concern ongelijkheid in beschermingsmaatregelen: op staal uit China wordt invoerheffing geheven, maar niet altijd op producten die van dat staal zijn gemaakt.
Niet alle divisies kampten met problemen. Het onderdeel eindproducten groeide licht naar €444 miljoen in H1 2025 (van €432 miljoen) en levert winstgevende producten zoals robotica voor tuinbouw, kippenvoermachines en dakkoffers — vooral voedselgerelateerde producten draaien goed. VDL rapporteerde over de eerste helft van 2025 een omzet van €2,0 miljard (tegen €2,1 miljard vorig jaar); exclusief autoassemblage werd er een omzetgroei van 2,5% genoteerd. De nettowinst steeg duidelijk: van €3 miljoen naar €53 miljoen, en het personeelsbestand bleef stabiel op ongeveer 14.000 werknemers. De winstmarge zonder autoproductie is flink verbeterd.
Bij Nedcar in Born werken nu nog circa 250 mensen; de locatie is omgebouwd naar speciale voertuigen, batterijpakketten, hightech-maakindustrie en defensieproductie. VDL tekende dit jaar een akkoord met Defensie en verwacht mogelijk eind 2025 de eerste drone van de band.
VDL waarschuwt dat bij uitblijven van verbetering sommige productie-onderdelen naar goedkopere landen kunnen verhuizen. Van der Leegte roept de politiek op tot een stabiel, langetermijn industriebeleid en een eerlijker internationaal speelveld, met name ten aanzien van concurrentie met China en handelsmaatregelen. Ondanks geopolitieke onzekerheid verwacht VDL voor heel 2025 een stabiele omzet en resultaat.