Helft PVV-kiezers wil dat partij leden toestaat
In dit artikel:
Half van de PVV-achterban (49%) vindt dat de partij leden moet gaan toelaten, blijkt uit een Ipsos I&O-peiling in opdracht van Nieuwsuur. Op dit moment is Geert Wilders de enige formele partijgenoot; sinds de oprichting in 2006 staat hij als onbetwiste leider aan het hoofd en bepaalt hij strak de koers. De partij kent geen wetenschappelijk bureau, jongerenafdeling of congressen en bleef ondanks eerdere opmerkingen van Wilders in 2007 over meer democratisering intern top-down georganiseerd.
Politicoloog Matthijs Rooduijn signaleert twee verschillende groepen binnen het PVV-kiezersbestand: een meer radicale fractie die bang is voor de islam en een kleinere, minder radicale groep. Hoewel Wilders beide groepen eerder nog kon binden, zou de minder radicale groep bij de komende verkiezingen kunnen afslaan. De PVV profileert zich in het verkiezingsprogramma expliciet als partij die Nederland wil beschermen tegen islamisering, een zogenoemde ‘getuigenispartij’.
De waardering voor Wilders verschilt sterk: Nederlandse kiezers geven hem gemiddeld een 4,2, terwijl zijn eigen aanhang hem een 8,7 toekent. Veel trouwe PVV-stemmers geloven dat de partij weer de grootste kan worden; dat vertrouwen houdt hen gemotiveerd om te blijven stemmen, waarschuwt Ipsos I&O — valt dat geloof weg, dan is het onduidelijk of dezelfde kiezers naar de stembus komen. Rooduijn wijst erop dat voor veel aanhangers niet zozeer bestuurlijke stabiliteit of specifieke beleidsresultaten tellen, maar het gevoel gehoord en gerepresenteerd te worden. PVV-stemmer Ronnie de Jonge bevestigt die beleving en zegt dat Wilders opnieuw zijn stem zal krijgen; hij benadrukt dat miljoenen kiezers gehoord moeten worden.
Op beleidsterrein asiel en migratie maakte de PVV grote beloften: het strengste asielbeleid ooit, intrekking van de spreidingswet, grenscontroles, afschaffing van voorrang voor statushouders bij sociale woningtoewijzing, een opt-out in Europa en geen verblijfsvergunningen voor onbepaalde tijd. De uitvoering liep echter tegen beperkingen aan: grenscontroles stuitten op juridische problemen — volgens rechtbankuitspraken konden aangehouden vreemdelingen niet zomaar worden uitgezet — en de Rekenkamer concludeerde dat grenscontroles de migratie niet terugdringen. De spreidingswet is (nog) niet ingetrokken. Hoewel de PVV het kabinet liet vallen over asielbeleid, werden twee asielwetten van PVV-minister Marjolein Faber juist op initiatief van de VVD behandeld en aangenomen. Voor een opt‑out richting Brussel is nog geen stap gezet en de Raad van State gaf een kritisch advies over het afschaffen van de voorrang voor statushouders; de Kamer zal daar na de verkiezingen over beslissen.
Kort samengevat: interne structuur en leiderschap maken de PVV tot een uitzonderlijke, sterk gecentraliseerde partij; de partijbindt veel kiezers door representatiegevoel en koers op asiel, maar beleidsambities botsen regelmatig op juridische en praktische grenzen.