Heeft psychiater Jim van Os gelijk of zit hij er naast met toenemende problemen jeugd?

woensdag, 9 april 2025 (16:24) - In de Spiegel

In dit artikel:

Jim van Os, een prominente hoogleraar psychiatrie, en Kees Cools hebben in het NRC een zorgwekkend artikel gepubliceerd over de impact van de economie op de mentale gezondheid van Nederlanders. Ze benadrukken dat neoliberale economische systemen, gebaseerd op oneindige groei en concurrentie, een negatief effect hebben op de welzijn van mensen. Vooral jongeren ervaren de druk van tijdelijke contracten, de 'gig-economie' en de onzekere huizenmarkt, waardoor het moeilijk wordt om een stabiele toekomst op te bouwen.

Het artikel stelt dat de huidige economie mensen dwingt tot een cyclus van onmiddellijke beloning, waarbij snel consumeren en voldoen aan constante prikkels centraal staan. Deze 'groeidwang', die sinds de jaren zeventig in de vrijemarkteconomie is geïntegreerd, beïnvloedt zowel de nationale economische doelstellingen als de winstgroei van bedrijven.

Tegelijkertijd bekritiseert Levi van Dam, gedragswetenschapper aan de UvA, deze conclusie. Hij verwijst naar gegevens van de afgelopen dertig jaar en stelt dat de mentale problemen onder jongeren stabiel zijn gebleven, ondanks de zorgen over een vermeende toename. Van Dam suggereert dat eerdere claims over een 'angststoornis-generatie' niet worden ondersteund door epidemiologische cijfers, wat de discussie over de relatie tussen economie en mentale gezondheid verder complicateert.