Hardheid in politiek heeft Schoof verbaasd: 'Als je er middenin zit is het toch anders'
In dit artikel:
Demissionair premier Schoof zegt in Met het Oog op Morgen (NPO Radio 1) verbaasd te zijn over de harde toon in de Haagse politiek, ondanks zijn ruim veertigjarige ervaring dichtbij de macht. Hoewel hij alle “binnenkamers en premiers” heeft gezien, merkte hij dat de werkelijkheid anders voelt als je er middenin zit: politieke calculaties blijken soms belangrijker dan inhoudelijke afwegingen.
Schoof, die het kabinet gevormd door PVV, VVD, NSC en BBB in juli 2024 nog als samenwerkingsmodel zag, erkent dat de vier partijen ideologisch sterk uiteenlopen. Dat maakte het volgens hem lastig om het gezamenlijk hoofdlijnenakkoord echt als een stevig bindmiddel te gebruiken. Hij onderstreept dat de interne samenwerking binnen het kabinet op zich redelijk was, maar dat het vooral onmogelijk bleek om die samenwerking goed te vertalen naar de vier fracties in de Tweede Kamer.
De abruptheid waarmee NSC zich begin augustus terugtrok — nadat PVV eerder al de steun ontbrak — kwam voor Schoof totaal onverwacht. Demissionair minister Veldkamp (Buitenlandse Zaken) sprak op 22 augustus over het gebrek aan steun voor aanscherping van beleid richting Israël; daarna stapten alle NSC-ministers en staatssecretarissen uit. Schoof zegt geschokt te zijn geweest omdat de sfeer tijdens de begrotingsgesprekken juist goed leek. Hij probeerde nog het NSC-besluit uit te stellen omdat het in zijn ogen in een “vlaag van emotie” was genomen, en bleef langer dan gebruikelijk van slag: hij voelde zich verantwoordelijk voor het team.
Vooruitkijkend wil Schoof niet blijven hangen in teleurstelling. Gezien de peilingen kan de formatie na de verkiezingen lastig worden en bestaat de kans dat het demissionaire kabinet van VVD en BBB nog tot een jaar blijft aanblijven. Hij geeft de voorkeur aan een missionair kabinet zo snel mogelijk, maar bereidheid om in de tussentijd met Kamerfracties stappen te zetten en bescheiden, maar concrete resultaten te boeken blijft aanwezig. Schoof vergelijkt het proces met een marathon: hij is nog niet halverwege en wil er, ook bij een langer verblijf, “een prachtig jaar van maken.” Met het Oog op Morgen wordt uitgezonden om 23.00 uur op NPO Radio 1.