Handen af van de AOW. De onzekerheid over de pensioenen is al erg genoeg
In dit artikel:
De Algemene Ouderdomswet (AOW), ingevoerd in 1957 met als doel armoede onder ouderen te bestrijden, wordt momenteel onderwerp van discussie onder topambtenaren vanwege de groeiende kosten door vergrijzing. Hoewel armoede onder ouderen sinds de invoering sterk is afgenomen dankzij pensioenen, toenemende arbeidsparticipatie van vrouwen, gestegen welvaart en de AOW als basisvoorziening, waarschuwt de gezaghebbende Studiegroep Begrotingsruimte voor financiële druk op de overheidsfinanciën. Deze groep, bestaande uit hoge ambtenaren en economen, richt zich op het beheersen van de begroting en raadt hervormingen aan vanwege nieuwe Europese begrotingsregels die onbeheersbare tekorten moeten voorkomen.
De discussie spitst zich vooral toe op de voorspelbare, relatief beheersbare AOW-uitgaven (52 miljard euro) versus de minder voorspelbare zorgkosten (108 miljard euro). De Studiegroep stelt onder meer voor om de huidige vrijstelling voor AOW-ontvangers van het betalen van AOW-premie af te schaffen, waardoor zij mee zouden gaan betalen aan hun eigen pensioen—aangezien AOW’ers nu geen premie betalen lijkt dit voorstel contra-intuïtief voor velen. Een alternatief is het volledig financieren van de AOW uit belastinginkomsten, de zogenaamde fiscalisering, wat de last spreidt over de hele bevolking en bedrijven, maar ook politieke risico’s met zich meebrengt, zoals mogelijke toekomstige bezuinigingen op de AOW.
Critici waarschuwen dat het wijzigen van de AOW zonder voorafgaande transparantie en lange voorbereidingstijd de maatschappelijke onrust zal vergroten. Ze wijzen ook op recente ontwikkelingen binnen het Nederlandse pensioenstelsel, waar pensioenen jarenlang zijn bevroren en de zekerheid van uitkeringen onder druk staat. Eerdere politieke pogingen om de AOW aan te passen leidden tot politieke nederlagen vanwege het sterke emotionele en sociale belang dat burgers aan deze regeling hechten.
Kortom, hoewel de vergrijzingskosten een reëel probleem vormen binnen het Nederlandse sociale zekerheidsstelsel en budgettaire kaders, suggereren deskundigen voorzichtigheid en transparantie bij eventuele hervormingen van de AOW om het vertrouwen van de burgers te behouden en maatschappelijke onrust te voorkomen.