Grote farmaceut wil fabriek bouwen in Nederland: 'Miljarden pillen voor de hele wereld'
In dit artikel:
Eli Lilly investeert 2,6 miljard euro in een nieuwe geneesmiddelenfabriek in de regio Leiden. De Amerikaanse farmaceut wil daar medicijnen vervaardigen voor aandoeningen als diabetes, obesitas, hart- en vaatziekten, kanker, immunologische ziekten en neurologische aandoeningen. De fabriek moet rond de 500 arbeidsplaatsen opleveren en volgens CEO Dave Ricks voldoende producten maken voor wereldwijde afzet; een belangrijk product dat hier moet worden geproduceerd is Mounjaro, waarmee Lilly de concurrentie met Novo Nordisk wil aangaan.
De locatie rond Leiden is gekozen vanwege de bereikbaarheid (dicht bij de Rotterdamse haven en Schiphol), de aanwezigheid van veel hoogopgeleide professionals en de nabijheid van het Europese geneesmiddelenagentschap EMA in Amsterdam — wat communicatie met toezichthouders vergemakkelijkt. Lilly Nederland-directeur Marco Frenken benadrukt dat het om specialistische, hoogtechnologische functies gaat; het is nog onduidelijk in hoeverre de baaninvulling uit Nederlandse werknemers of expats zal bestaan.
Verschillende vergunningen moeten nog worden verleend (water, stikstof, energie, bereikbaarheid). Lokale wethouder Gerard Mostert wijst op die stappen; Lilly-topman Ricks uitte vertrouwen dat de vergunningsprocedure soepel verloopt en zegt dat de grond bouwrijp is gemaakt.
De aankondiging valt tegen een achtergrond van zorgen over het Nederlandse vestigingsklimaat. Onderzoek van onder anderen oud-ASML-voorzitter Peter Wennink en ranglijsten tonen een daling in concurrentiekracht en waarschuwen voor tekorten in infrastructuur, energie en kennisopbouw. De Monitor Ondernemingsklimaat 2024 meldt dat één op de vijf bedrijven overweegt Nederland te verlaten, waarbij regeldruk, fiscale regels, beleidsonzekerheid en hoge energiekosten vaak worden genoemd. Tegelijk wijzen experts op sterke kanten: een hoge mate van innovatie, samenwerking tussen overheid, kennisinstellingen en bedrijfsleven en gespecialiseerde kennisclusters (Eindhoven, Wageningen, Utrecht, Amsterdam, Leiden) die buitenlandse investeerders aantrekken.
Eli Lilly streeft ernaar dat de eerste medicijnen in 2030 van de band rollen, maar de realisatie blijft afhankelijk van de uitkomst van de vergunningsprocedures en aanvullende praktische voorwaarden.