Grootste stijging van koopkracht in twintig jaar: 'Maar we voelen het niet'

In dit artikel:

Nederlandse huishoudens hadden vorig jaar gemiddeld meer koopkracht: een stijging van 3,6 procent, de grootste toename sinds 2001, blijkt uit cijfers van het CBS. De hoofdoorzaak was een sterke loonstijging (gemiddeld 6,8 procent, de hoogste cao‑stijging in veertig jaar), terwijl de inflatie op 3,1 procent uitkwam. Daardoor resteert onderaan de streep een reële plus voor veel huishoudens.

Toch ervaren veel mensen geen verbetering. CBS‑hoofdeconoom Peter Hein van Mulligen wijst op het psychologische effect van zichtbare prijsstijgingen: kosten voor boodschappen, benzine en uitjes zijn dagelijks voelbaar, terwijl salarisverhogingen snel als normaal worden gezien. Daardoor voelt het alsof het duurder wordt, ook al is de bestedingsruimte gemiddeld gegroeid.

De winst is ongelijk verdeeld: driekwart van de loontrekkers ging erop vooruit, maar wie tijdelijk werk verloor, minder ging werken of zijn baan opzegde zag koopkracht dalen. Bijstandshuishoudens profiteerden het minst (ongeveer +0,2%). Daarnaast drukken beleidswijzigingen zoals het wegvallen van de energietoeslag vooral bij lagere inkomens. Ondanks het sombere sentiment blijken mensen gemiddeld meer uit te geven en ook iets meer te sparen.

Kortom: macrocijfers tonen een reële koopkrachtverbetering, maar voelbare prijsstijgingen en ongelijke verdeling verklaren waarom veel Nederlanders toch het idee hebben erop achteruit te gaan.