Groningse cardiologen denken alternatief voor bètablokkers te hebben gevonden (bij geiten werkt het al)
In dit artikel:
Groningse cardiologen zetten in op verapamil als mogelijk beter alternatief voor bètablokkers bij patiënten met paroxysmaal boezemfibrilleren. Hoewel bijna driekwart van de patiënten met deze hartritmestoornis in Nederland (ongeveer 500.000 mensen hebben boezemfibrilleren) tegenwoordig een bètablokker zoals metoprolol voorgeschreven krijgt, klagen veel patiënten over bijwerkingen als vermoeidheid, somberheid, minder energie en seksuele problemen. Verapamil, een calciumantagonist die het hartritme vooral tijdens aanvallen remt, lijkt volgens artsen patiëntvriendelijker en heeft andere, vaak mildere bijwerkingen (bijv. enkeloedeem, constipatie).
Verapamil stond vroeger veel vaker in de voorschrijfpraktijk (30–40% ruim twintig à dertig jaar geleden), maar het gebruik is teruggelopen tot ongeveer 5%, terwijl bètablokkers populair bleven omdat ze veilig zijn en bij veel hartproblemen inzetbaar zijn. Onderzoekswerk van cardioloog Robert Tieleman (Martini Ziekenhuis) op diermodellen en vervolgonderzoek door promovendus Tim Koldenhof toonden al aanwijzingen dat verapamil kan leiden tot minder noodzaak voor cardioversies of ablatie en een betere hartconditie.
Die aanwijzingen worden nu getest in een grootschalige, door Groningen geleide studie waarvoor ZonMw ruim 1 miljoen euro toekent; ook de Hartstichting en WCN dragen bij. Over drie jaar zullen 440 patiënten met paroxysmaal boezemfibrilleren in 15 Nederlandse ziekenhuizen gerandomiseerd worden: de ene helft krijgt verapamil, de andere metoprolol. Een deel wordt uitgerust met een smartwatch om zelf hartfilmpjes te maken en zo direct aanvullende medicatie te kunnen inzetten; de patiënten weten niet welke behandeling ze krijgen.
De onderzoekers (Tieleman en prof. Michiel Rienstra, UMCG) verwachten dat verapamil leidt tot minder ziekenhuisbezoeken en minder vaak een ‘reset’ van het hart (cardioversie/ablatie), waardoor het ziekteverloop vertraagd kan worden — beter voor de patiënt en voor de druk op ziekenhuizen. De studie moet uiteindelijk duidelijk maken of verapamil een onderbenutte, maar superieure keuze is bij aanvallen van boezemfibrilleren.