Groei horecaketens als Domino's zorgt voor minder variatie in eetaanbod
In dit artikel:
Het aantal vestigingen van horecaketens in Nederland stijgt duidelijk: van ongeveer 26.000 franchiselocaties in 2023 naar ruim 28.000 in 2025 (een groei van circa 9%), volgens De Nationale Franchisegids; ABN AMRO wijst erop dat veel nieuwe zaken bezorg‑ en afhaalpunten zijn. Bekende voorbeelden illustreren de ontwikkeling: Domino's is gegroeid van 89 winkels in 2010 naar ruim 400 nu, Bagels & Beans van enkele locaties in 2000 naar 89, en Starbucks opende sinds 2007 meer dan honderd vestigingen.
Retaildeskundigen Michel Kregel en Paul Moers signaleren dat deze expansie vooral zichtbaar is in stads‑ en dorpscentra, waar grote namen steeds prominenter aanwezig zijn. De groeiende schaal en gestandaardiseerde werkwijzen van ketens geven hen een concurrerend voordeel: vaste processen en draaiboeken maken het eenvoudiger om consistentie en betaalbaarheid te bieden. Domino's voorbeeld: door bezorggebieden steeds verder te verkleinen ontstonden veel meer vestigingen.
Die expansie heeft nadelen voor lokale ondernemingen. Kleinere, zelfstandige horecaondernemers komen volgens de experts in de verdrukking en kunnen marktaandeel verliezen wanneer een grote keten in de buurt opent. Gevolg kan zijn dat winkelstraten eentoniger worden en klanten minder unieke of bijzondere eetervaringen vinden — juist die lokale specialiteiten en creatieve gerechten verdwijnen als kleine restaurantjes moeten sluiten.
Ketens benutten bovendien kruisbestuiving met retail: winkels met food‑afdelingen (IKEA, HEMA) en samenwerkingen uit het verleden (LaPlace en V&D) laten zien hoe gecombineerd aanbod succes kan versterken. Voor overleving moeten kleine pizzeria's en lunchzaken blijven vernieuwen: onderscheiden door bijzondere gerechten, kwaliteit, sfeer en kundig personeel. Zonder die elementen, zeggen experts, is het lastig wedijveren met de schaal- en proceskracht van grote ketens.
Kortom: de groei van ketens vergroot het aanbod van betaalbare, herkenbare formules en bezorgopties, maar zet lokale diversiteit en keuzevrijheid onder druk. Voor kleine ondernemers is blijvende innovatie en een onderscheidend profiel cruciaal om te blijven bestaan.