Google stuurt ons terug naar de bibliotheek
In dit artikel:
Google plaatst sinds kort bij veel zoekopdrachten bovenaan een door AI gegenereerd antwoord (herkenbaar aan de blauwe ster van Gemini), gevolgd door het gewone overzicht met links. Hema Budaraju, vicevoorzitter van Google Search, zei recent tegen de Nederlandse pers dat Google niet kan garanderen dat die AI-samenvattingen kloppen en dat gebruikers zelf moeten controleren of de informatie betrouwbaar is — door de onderliggende links te bekijken en te vergelijken met het AI-antwoord.
De columnist betoogt dat juist dát het kernprobleem is: wie bepaalt welke bronnen betrouwbaar zijn, als AI zelf massaal nieuwe content produceert waarvan de waarheid onduidelijk is? Waar vroeger autoriteit en rangschikking in zoekresultaten nog houvast boden, maakt de opkomst van taalmodellen als ChatGPT en Gemini van zoeken een zaak van “waarheidsvinding” in plaats van louter informatieverzameling. AI-systemen baseren hun antwoorden op materiaal dat voortdurend verrijkt wordt met door AI gegenereerde teksten, filmpjes en artikelen — een circulaire bron die desinformatie kan versterken.
De auteur formuleert scherpe kritiek op de macht van techgiganten (Google, Meta, OpenAI) die volgens hem een soort digitaal koloniale positie innemen: ze gebruiken onze data en arbeid om grote, winstgevende systemen te bouwen, terwijl ze ons vervolgens het werk van kwaliteitscontrole overlaten. Waar leiders als Sam Altman spreken over een toekomst van superintelligentie, waarschuwt de columnist dat we evengoed op weg kunnen zijn naar “superdomheid” als we kritiek en controle verliezen.
Als tegenreactie verwacht de schrijver dat mensen teruggrijpen naar traditionele kennisinstellingen: bibliotheken en gedrukte naslagwerken als Encyclopedia Britannica. Bibliotheken worden voorgesteld als veilige havens waar informatie nog getoetst is en waar jongeren hun werk zonder de ruis van internet kunnen voorbereiden. De oproep is duidelijk: digitale transformatie is geen natuurkracht die we machteloos moeten accepteren; als samenleving kunnen en moeten we de grenzen en regels bepalen.
Kortom: Google biedt snel toegankelijke AI-antwoorden, maar schuift de verantwoordelijkheid voor verificatie door naar gebruikers — in een tijd waarin AI zelf de bron van veel nieuwe, ongereguleerde informatie wordt. De columnist pleit voor meer kritisch denken, institutionele tegenkrachten zoals bibliotheken en een bredere maatschappelijke discussie over de rol en macht van techmonopolies.