Gok Bayrou stort Frankrijk in diepe crisis
In dit artikel:
De Franse regering is maandagavond gevallen nadat premier François Bayrou een vertrouwensstemming in de Assemblée nationale verloor. Bayrou, die in augustus zelf om die stemming vroeg om steun te verwerven voor harde bezuinigingen, trad hiermee af; hij zat slechts negen maanden in functie en is de vierde premier die in twee jaar vertrekt. De val verdiept een al langer slepende politieke crisis in Frankrijk.
Achtergrond is Bayrou’s poging om de overheidsfinanciën aan te scherpen: Frankrijk kampt volgens het artikel met een staatsschuld van 5,4 procent (doel was 4,6 procent) en de regering rekende op maatregelen die in totaal zo’n 44 miljard euro moeten besparen. Die plannen omvatten onder meer het bevriezen van uitkeringen, minder terugbetaling van ziektekosten en het schrappen van twee feestdagen. Hoewel veel Fransen het belang van sanering erkennen, botst de keuze van posten waarop wordt bezuinigd op brede weerstand.
De val van Bayrou volgt op een periode van politieke versnippering sinds president Macron vorig jaar vervroegde verkiezingen uitschreef na winst van het Rassemblement National bij de Europese verkiezingen. Daardoor zijn nu drie ongeveer even grote blokken in het parlement — links, rechts en pro-Macron — en geen van hen heeft een stabiele meerderheid. Dat maakt het vormen van duurzame kabinetten vrijwel onmogelijk; in december werd al een eerdere centrumrechtse premier, Michel Barnier, weggestemd.
Wat nu? Volgens de grondwet moet Bayrou zijn ontslag aanbieden en Macron moet een nieuwe premier benoemen, iets wat het Élysée binnen enkele dagen zal doen. Omdat ook die opvolger vermoedelijk geen meerderheid krijgt, blijft politieke instabiliteit dreigen. Een alternatieve weg is het uitschrijven van nieuwe parlementsverkiezingen — een stap die Marine Le Pen en het RN bepleiten maar die Macron wil vermijden omdat peilingen gunstig zijn voor het RN.
De crisis heeft ook maatschappelijk effect: Macron’s populariteit is sterk gedaald (een recente peiling vermeldt ongeveer 15 procent steun) en oppositiepartijen eisen soms zijn vertrek. Voor woensdag zijn grootschalige protesten aangekondigd; autoriteiten houden rekening met tienduizenden demonstranten, waarvan de oproepen via sociale media lijken te zijn verspreid.