Gladiatoren in de politieke arena
In dit artikel:
Ik ben in Irak geboren, niet in een democratie, en als twaalfjarige koos de auteur ertussen: het verzet tegen een dictator die zijn identiteit bedreigde. Meer dan zestig jaar later blijft hij achter die beslissing staan; het was een morele plicht jegens zijn volk, vergelijkbaar met de offers van Nederlanders in de Tweede Wereldoorlog. Uit die levensles haalt hij drie deugden: wilskracht, tolerantie en vastberadenheid.
Na ruim vijftig jaar in Nederland trekt hij scherpe conclusies over de Nederlandse politieke cultuur: enerzijds soliditeit en stabiliteit in veel kabinetten, anderzijds een egoïstische, klagende neiging waarin persoonlijke belangen vaak prevaleren. Hij hekelt het gebruik van de Koerden als machtsmiddel in de internationale politiek, maar prijst wél politici die op hun geweten kozen, zoals Ria Beckers en Max van der Stoel (en een andere kritische figuur uit die tijd).
Actuele politieke oordelen zijn uitgesproken. Geert Wilders krijgt waardering vanwege duidelijke keuzes en visie, niet vanwege het programma zelf; Frans Timmermans en Mirjam Bikker noemt hij belangrijke tegenkrachten en zielen in het democratische debat. Daartegenover staan volgens hem opportunisten en gelukzoekers uit liberale en extreemrechtse hoeken, en verzwakte christendemocratische partijen die hun wortels lijken te verliezen.
De VVD krijgt zware kritiek: na dertien jaar macht heeft het volgens hem grote maatschappelijke schade aangericht — toeslagenaffaire, gaswinning, criminaliteit, polarisatie, woningcrisis, verzwakte rechtsstaat en ondoorzichtig asielbeleid worden genoemd. Dilan Yeşilgöz-Zegerius typeert hij als kameleon die haar politieke oorsprong verloochent. D66 ziet hij als nostalgische, dromerige club die zich meer als hobbyclub gedraagt dan als stabiele politieke beweging.
De oproep van de schrijver is helder: Nederland heeft behoefte aan sterke, praktische en vastberaden leiders, niet aan egocentrische machtshebbers. Hij sluit af afwachtend over de formatie, maar met de overtuiging dat principiële politiek en moreel leiderschap nodig blijven.