GL-PvdA is dood. Leve GL-PvdA!
In dit artikel:
Onder leiding van Frans Timmermans is de PvdA volgens het artikel sterk naar groen-progressief beleid verschoven, een ontwikkeling die de partij electorale schade heeft opgeleverd. Na de recente verkiezingen stond Timmermans, een gedecoreerde politicus met Europese reputatie, alleen op het grote podium toen de exitpoll een verlies van ongeveer vijf zetels aangaf. Zijn afscheid werd beschreven als waardig maar tegelijk symptomatisch voor een breder falen: een beweging naar een “radicalere chique” die zich te ver van het traditionele kiezersbestand bevond.
Timmermans’ campagne-uitingen — scherp op buitenlandse thema’s zoals de Israëlisch-Palestijnse kwestie — én het ontbreken van concrete nationale voorstellen over migratie deden weinig om ongeruste midden- en werkervarende kiezers te overtuigen. Waar de partij een breed sociaaldemocratisch alternatief voor rechts had kunnen opbouwen, werd die ruimte volgens de auteur opgeeist door D66 en Rob Jetten, die zich in het politieke midden positioneerden. Tegelijk rukte de VVD naar rechts op en viel het centrum electorale leegte open die door D66 werd benut.
Intern verloopt de PvdA-GroenLinks-fusie (GL-PvdA) moeizaam: de achterban is volgens de analyse uitgesproken veranderd. De traditionele, vaak arbeidsgeschoolde kiezers zijn grotendeels verdwenen; overgebleven is een kleinere, stedelijke, hoogopgeleide scholing en publieke sector-georiënteerde groep. Ook zouden ex-communistische, pacifistische en links-evangelische stromingen meer invloed hebben gekregen. Dit onderscheid leidt tot een naderende machts- en richtingenstrijd, waardoor de partij tijdelijk ongeschikt lijkt als stabiele coalitiepartner. Maandag moet de fractie een nieuwe voorzitter kiezen, terwijl de partij nog de nasleep van de nederlaag verwerkt.
De columnist stelt harde vragen over de bestaansreden van GL-PvdA: welk verhaal en welke leider kunnen de partij nog toekomst bieden? Kan die heroriëntatie beter vanuit de oppositie plaatsvinden? Of is de fusie en de nieuwe profielvorming een politiek doodlopende weg, waarbij oude linken zich elders melden (SP of zelfs PVV volgens de auteur) en progressieve kiezers naar D66 zijn vertrokken?
Concluderend pleit het stuk ervoor de situatie scherp te beschouwen: de partij staat voor een fundamenteel identiteitsvraagstuk dat niet snel opgelost lijkt.