Gezegend de vredestichter - tenzij hij Donald Trump heet
In dit artikel:
Het akkoord tussen Israël en Hamas, afgesloten onder sterke druk van de Amerikaanse president Donald Trump, markeert een voorlopig staakt-het-vuren dat juist samenvalt met Simchat Torah — de Joodse feestdag die symbool staat voor een nieuw begin. De timing is voor veel Israëli’s extra beladen: de dag waarop de laatste van de honderden gegijzelden, zowel levend als dood, naar verwachting naar huis zullen terugkeren.
Wat er is afgesproken: een wapenstilstand waarbij het Israëlische leger zich uit delen van Gaza terugtrekt, honderden gijzelaars worden vrijgelaten in ruil voor ongeveer 1.950 Palestijnse gevangenen, en humanitaire hulp onder toezicht van ongeveer 200 Amerikaanse militairen grootschaliger Gaza binnen kan komen. Het Israëlische kabinet stemde met de hoofdlijnen in; het akkoord werd bevestigd in onderhandelingen in Sharm-el-Sheikh nadat Trump het nieuws publiekelijk had aangekondigd.
De afgelopen jaren leidden tot een oorlog met naar schatting 60.000 doden en grote verwoesting in Gaza. Dat maakt de huidige doorbraak fragiel: Hamas is niet verslagen en vele Palestijnen worden vrijgelaten, waardoor de militaire doelstellingen van Israël niet volledig zijn behaald. Belangrijke vragen rond de toekomstige inrichting van Gaza en de positie van Palestijnen blijven open.
Publieke reacties zijn verdeeld. In Israël en op pleinen zoals het Gijzelaarsplein is grote opluchting en dankbaarheid richting de Verenigde Staten en Trump voelbaar; Trump reist naar Israël om zijn rol te benadrukken en claimt de vredesmaker te zijn. Tegelijk overheerst in westerse media en bij veel politici cynisme en terughoudendheid: men betwijfelt of persoonlijke en financiële belangen van Trump en tussenpersonen, evenals zakelijke connecties in de regio, een rol speelden bij het tempo en de totstandkoming van het akkoord. Ook is er kritiek op Israël, dat wegens het vermeende disproportionele militaire optreden internationaal veel sympathie heeft verloren en nu geconfronteerd wordt met oproepen tot sancties en zelfs een tribunaal.
Nederlandse politici tonen uiteenlopende reacties: van lof (bijvoorbeeld door vicepremier Mona Keijzer) tot oproepen tot voortzetting van druk op Israël (zoals door Jesse Klaver). Of Trump hiervoor internationaal erkenning of zelfs de Nobelprijs ontvangt, lijkt onwaarschijnlijk; het akkoord blijft voorlopig en de echte toets zal zijn of het geweld duurzaam stopt en er een geloofwaardige politieke toekomst voor Gaza uit voortkomt.