Geslaagde workshop: kleinschalig plaggen voor gentiaanblauwtje

In dit artikel:

Het gentiaanblauwtje staat onder grote druk: de soort is landelijk bedreigd en is sinds de jaren ’90 met ongeveer 90% afgenomen. Om die neergang te keren organiseerde De Vlinderstichting op 30 oktober 2025 op de Kampina (Noord‑Brabant) een workshop over kleinschalig plaggen, waarbij beheerders, vrijwilligers en experts uit Nederland en België kennis en praktijkervaring uitwisselden.

Op de Kampina werken de vrijwilligers van de Blauwe Brigade al bijna twintig jaar samen met Natuurmonumenten aan herstelmaatregelen. Centraal staat het aanleggen van vele kleine, ondiepe plagplekjes van circa 1 m²: stukjes grond waar de vegetatie wordt weggeschraapt om open, voedselarme plekken te creëren waarin de waardplant, gentiaan, kan opkomen. Deze plekken worden vaak bijgevoegd met kalk om een zuurpiek te vermijden en worden met verzameld gentianenzaad ingezaaid omdat natuurlijke kolonisatie te traag gaat. Daarnaast worden boompjes verwijderd om heide open te houden en wordt in de zomer systematisch geteld hoeveel eitjes op gentianen liggen. Onderzoek naar de aanwezigheid van Myrmica‑mieren vindt plaats omdat deze mieren essentieel zijn voor de levenscyclus van de vlinder.

De resultaten tonen het belang van de aanpak: dit jaar werd 39% van de getelde eitjes aangetroffen op gentianen die op plagplekjes stonden. De workshop combineerde theorie en praktijk om beheerders handvatten te geven die ze in hun eigen gebieden kunnen toepassen. Met immer wisselende zomers en natte periodes is flexibel, lokaal en frequent beheer cruciaal — kortom: schop in de grond en kleinschalig actief beheer blijven noodzakelijk om het gentiaanblauwtje te behouden en te versterken.