Geplande windparken kunnen niet de verwachte elektriciteit leveren, waarschuwen wetenschappers
In dit artikel:
Het Noordzee-team van Follow the Money meldt dat recente politieke en maatschappelijke ontwikkelingen de koers op zee beïnvloeden: afgelopen week maakte demissionair minister Sophie Hermans bekend dat er niet geboord wordt naar gas onder de Waddenzee bij Ternaard. ExxonMobil en Shell krijgen hiervoor een afkoopsom van 163 miljoen euro. Tegelijk voerde de Britse Labour-regering aan de andere kant van het Kanaal eveneens beperkingen in voor nieuwe olie- en gasvergunningen in de Noordzee.
De aandacht verschuift daarmee naar windenergie op zee. Op de Offshore Energy Exhibition in de RAI in Amsterdam kwamen meer dan 6.000 bezoekers samen; fabrikanten lieten nieuwe installatievaartuigen zien en Noordzeehavens zoals Den Helder, Vlissingen en de Eems profileerden zich als hubs voor de offshore-windindustrie. Staatssecretaris Aukje de Vries presenteerde de Dutch Offshore Wind Innovation Guide 2026. Hoewel er zorgen waren over financiering en beveiliging van windparken, was de toon: Nederland moet vol inzetten op wind op zee.
Tegelijkwaarts verscheen een wetenschappelijke waarschuwing van een team onder leiding van Carlos Simao Ferreira (TU Delft). In hun studie analyseerden ze hoeveel energie geplande windparken realistisch kunnen produceren en vergeleken dat met de beleidsverwachtingen. Ze introduceerden de ‘Wind Farm Wind Factor’ — de verhouding tussen feitelijke opbrengst en theoretische maximale opbrengst — en wijzen op een fysische grens: turbines onttrekken windenergie aan de atmosfeer, waardoor extra en grotere molens op een beperkt oppervlak niet lineair meer elektriciteit opleveren.
Volgens de onderzoekers heeft Nederland de grootste kloof tussen beleidsambities en theoretische limieten. Het kabinet wil de capaciteitsdichtheid op de Noordzee verhogen van 10 MW/km² naar 10,5 MW/km² (WIN-plan, juli 2025), maar grotere turbines zouden in de praktijk slechts ongeveer 34,6% van hun capaciteit kunnen benutten. Als beleidsplannen blijven uitgaan van te optimistische opbrengsten, kan dat leiden tot een tekort aan CO₂-vrije elektriciteit richting 2040 — mogelijk meer dan 20 procent minder dan verwacht.
Ferreira benadrukt dat dit geen pleidooi tegen offshore wind is, maar een oproep aan beleidsmakers om plannen en verwachtingen te baseren op fysische realiteit. Realistische inschattingen zijn volgens hem essentieel om vertrouwen in de energietransitie te behouden en toekomstige tekorten te voorkomen.