Gentse start-up werkt klimaatvriendelijk alternatief voor koffie uit, patentaanvraag voor geheime formule loopt

In dit artikel:

De Gentse start-up Koppie wil een volwaardig alternatief voor koffie ontwikkelen op basis van lokale peulvruchten, zodat er geen koffieplantages meer nodig zijn. Oprichters zijn bio-ingenieur Pascal Mertens (productontwikkeling, fermentatie en smaak) en Daan Raemdonck (bedrijfsvoering en marketing). Ze begonnen ongeveer drie jaar geleden, gedreven door de grote ecologische voetafdruk van koffie en de verwachting dat klimaatverandering de beschikbaarheid en prijs van koffiebonen verder zal onder druk zetten.

In plaats van een poedervariant wilden ze een ‘boon’ creëren die past in het bestaande koffieritueel: bruikbaar in dezelfde molens en espressomachines en geschikt om te roosteren. Na een brede zoektocht kwamen ze uit bij peulvruchten — onder meer kikkererwten en erwten — en zetten ze een fermentatieproces in om de complexe smaak van echte koffie te benaderen. Dat proces zorgt er volgens Koppie ook voor dat de bonenvorm behouden blijft, iets wat veel concurrenten niet bieden.

Koppie claimt sterke milieuvoordelen: een 70–80% kleinere CO2-voetafdruk, 60% minder landgebruik en 90% minder waterverbruik, en geen ontbossing. Die cijfers spelen in op het probleem dat grote delen van de huidige koffie-impact bij de teelt zitten — grotendeels door ontbossing en intensief meststoffengebruik — terwijl transport en branden relatief minder bijdragen.

Technisch was de ontwikkeling niet makkelijk: smaak en textuur moesten kloppen, en er waren praktische uitdagingen zoals het volume-uitzettingsprobleem van kikkererwten bij opname van water. Koppie schakelde chemici van de KU Leuven in en liet proeven uitvoeren bij het Coffee Excellence Centre in Zwitserland. Hun product scoorde aanvankelijk rond de 55 procent volgens experts, later verbeterd naar ongeveer 70 procent — een niveau dat volgens Raemdonck begint te concurreren met klassieke koffie.

Financiering kwam deels uit een VLAIO-startsubsidie in 2023 en een succesvolle pre-seed investeringsronde eind juni dit jaar. Koppie heeft een Europese octrooiaanvraag lopen voor wat zij omschrijven als een nieuwe generatie koffie-alternatieven, gebaseerd op unieke fermentatie- en roostertechnologie toegepast op lokale peulvruchten. Of dat octrooi wordt toegekend hangt af van de beoordeling of het voldoende nieuw en inventief is; een beslissing op Belgisch niveau wordt dit najaar verwacht. Onafhankelijk van het patent vertrouwt het bedrijf ook op een handelsgeheim voor zijn receptuur.

Tegelijk is er internationale competitie — ontwikkelaars in Singapore en de VS werken ook aan alternatieven — waardoor het een race tegen de tijd is. Koppie streeft naar industriële productie eind dit jaar en verkoop van de eerste producten rond midden volgend jaar.

Een blijvend aandachtspunt is cafeïne: peulvruchten bevatten geen cafeïne en het huidige alternatief is dus cafeïnevrij. Koppie overweegt opties om cafeïne toe te voegen (geëxtraheerd uit andere planten of synthetisch), maar neemt daar nog geen definitieve beslissing over.

Samengevat biedt Koppie een technologisch en ecologisch geïnspireerde poging om het koffieritueel te verduurzamen met een lokaal, gefermenteerd peulvruchtenproduct. De belangrijkste uitdagingen blijven smaakperfoming, octrooibescherming, concurrentie en de vraag of consumenten een cafeïnevrij alternatief accepteren.