"Gemeenten kunnen toch niet terugkeren naar potlood en papier?": nieuw elektronisch stemsysteem blijkt niet voor meteen
In dit artikel:
De VVSG (Vlaamse Vereniging voor Steden en Gemeenten) waarschuwt dat de federale overheid te traag is met het opstarten van een nieuwe overheidsopdracht voor stemcomputers, waardoor de omschakeling naar een modern elektronisch stemsysteem dreigt stil te vallen. Vorig jaar stemden nog zo’n 130 gemeenten met potlood en papier; veel bestaande stemcomputers zijn verouderd en de huidige raamovereenkomst vervalt begin 2027. VVSG-voorzitter Wim Dries benadrukt dat het digitale systeem betrouwbaar, efficiënt en in lijn met wat burgers van een moderne democratie verwachten.
De VVSG roept minister van Binnenlandse Zaken Bernard Quintin (MR) op om snel actie te nemen. Volgens woordvoerster Nathalie Debast is het onaanvaardbaar dat de federale overheid niet bereid lijkt een nieuwe aanbesteding te starten, omdat gemeenten dan feitelijk zouden moeten terugvallen op manuele stemprocedures. Dat is praktisch en logistiek problematisch, maar kan ook rechts- en privacyvragen oproepen: in Brussel bijvoorbeeld is vooraf anoniem kiezen voor een taallijst ingeburgerd; terugkeer naar papieren stembiljetten zou die anonimiteit — en dus de kiesgeheim-relatie met andere kiesopties — in gevaar brengen.
Met name in Oost- en West-Vlaanderen wordt nog veel handmatig geteld. Gent illustreert de last: in één kieskanton met 180.000 kiezers duurt het tellen vaak tot middernacht. De stad wil overstappen maar kan zonder federale steun niet garanderen dat dat vóór de volgende verkiezingen lukt en vraagt extra middelen.
De VVSG pleit ook voor bindende afspraken tussen federale en regionale overheden over financiering en technische standaarden, om gemeenten zekerheid en uniformiteit te geven. Minister Quintin zegt dat wordt onderzocht of er middelen vrijkomen en of een leverancier kan garanderen dat een modern systeem aan alle waarborgen voldoet; in 2024 zijn geen alternatieve systemen getest voor de verkiezingen van 2029.