Gelekte miljoenennota: koopkracht stijgt iets meer dan gedacht
In dit artikel:
Volgens berekeningen van het Centraal Planbureau levert het pakket van het demissionaire kabinet huishoudens gemiddeld 1,3 procent koopkrachtwinst op; in de eerdere raming was dat 1 procent. Minister Eelco Heinen (Financiën, VVD) waarschuwt in het voorwoord dat de welvaart onder druk staat en dat er in de toekomst lastige keuzes nodig zijn, maar hij blijft optimistisch over het politiek vermogen die keuzes te maken.
De begroting toont een tekort van 2,9 procent volgend jaar, dat in 2025 terugzakt naar 2,4 procent. De staatsschuld blijft ruim onder de EU-grens van 60 procent bbp en wordt in 2028 op circa 48,7 procent geraamd. Fiscale en sociale maatregelen: gepensioneerden krijgen ongeveer 1,5 procent extra, de laagste inkomens 1,2 procent en uitkeringsgerechtigden 1,3 procent. Huishoudens profiteren deels van een kleine verhoging van de arbeidskorting, maar de eerste schijf van de inkomstenbelasting wordt iets verhoogd.
Het kabinet legt extra geld klaar voor onder meer het gevangeniswezen (bedrag nog niet vastgesteld). Een aantal onderdelen van het Prinsjesdagpakket waren eerder uitgelekt: het kabinet verlengt de brandstofaccijnskorting voor automobilisten met nog een jaar (kost ongeveer 1,6 miljard euro), trekt 2,6 miljard extra uit voor de aanpak van de stikstofcrisis en steekt bijna een half miljard extra in de techsector.
Daarbij wordt de nationale CO2-heffing voor de industrie in de praktijk uitgekleed: de heffing blijft op papier bestaan, maar bedrijven mogen meer uitstoten binnen vrijstellingen zodat de maatregel de industrie niet schaadt. Door de heffing niet volledig te schrappen voorkomt Nederland bovendien een korting op EU-herstelgelden die de staatskas circa 1,2 miljard euro zou hebben gekost. De al bestaande regeling voor lagere elektriciteitskosten voor industrie wordt met een jaar verlengd (ongeveer 150 miljoen extra).
Ontstaande gaten in de rijksbegroting worden deels opgevangen door bezuinigingen op prijsbijstellingen bij meerdere ministeries; exacte verdelingen zijn nog onduidelijk en volgen mogelijk in het voorjaar. Daarnaast wordt 150 miljoen euro eenmalig gehaald uit een investeringspot voor de ouderenzorg. Eerdere afspraken van de voormalige coalitie voorzien vanaf 2027 in structureel 600 miljoen extra voor ouderenzorg; dat resterende geld ligt nog klaar en kan onder meer bestemd worden voor onderzoek naar herintroductie van verzorgingshuizen.