Geld, traditie en vriendjespolitiek: zo blijven oude leiders Afrika domineren

In dit artikel:

Afrika is demografisch veruit het jongste continent — de mediane leeftijd ligt rond de twintig jaar — maar politieke topfuncties worden vaak bekleed door veel oudere generaties. De machtselite bestaat nog veelal uit personen die hun legitimiteit ontlenen aan de strijd tegen koloniale machten of aan gemeentelijke bevrijdingsbewegingen; die historische status vertaalt zich in toegang tot partijstructuren, veiligheidsapparaten en staatsmiddelen.

Institutionele factoren versterken dat beeld: zwakke politieke partijen, cliëntelisme, het uitstellen of omzeilen van ambtstermijnen en het ontbreken van betrouwbare interne promotiekanalen houden de deur dicht voor jongere politici. Daardoor ontstaat een duidelijke kloof tussen een grotendeels jeugdige samenleving met hoge werkloosheid en beperkte toekomstzichten, en een vaak vergrijsde leiderschapslaag die terughoudend is met ingrijpende vernieuwingen.

Die kloof heeft politieke en economische gevolgen: onvrede en protesten onder jongeren, gemiste kansen op een demografische bonus en traag beleid bij hervormingen. Er zijn wel tekenen van verandering in enkele landen waar jongere leiders of hervormers opkomen, maar breed doorgevoerde generatiewisseling vereist structurele hervormingen van partijen, transparantere machtsoverdrachten en meer ruimte voor jeugdparticipatie.