Geld lenen voor verduurzamen niet populair, al liggen honderden miljoenen klaar
In dit artikel:
ING en Rabobank stellen samen 200 miljoen euro extra beschikbaar voor het Nationaal Warmtefonds, dat leningen verstrekt voor verduurzamingsmaatregelen zoals isolatie, zonnepanelen en warmtepompen. Met dit extra kapitaal verwacht het fonds zo’n 12.500 huishoudens extra te kunnen helpen; vve’s kunnen ook aankloppen. Het doel is zowel de energierekening blijvend te verlagen als extra financiële druk en energiearmoede tegen te gaan: vorig jaar hadden meer dan een half miljoen Nederlandse huishoudens moeite met het betalen van de energierekening.
Het Warmtefonds biedt doorgaans gunstigere voorwaarden dan commerciële banken: rentes liggen gemiddeld rond 3–4 procent, maar huishoudens met een jaarinkomen onder €60.000 kunnen mogelijk een renteloze lening krijgen. Daarnaast bestaat voor mensen met weinig leenruimte de mogelijkheid om de eerste vijf jaar geen aflossing te doen. Ondanks die gunstige voorwaarden blijft de belangstelling beperkt. Een enquêteresultaat van De Nederlandsche Bank (DNB) toonde dat slechts 7 procent van de respondenten hun woning met geleend geld verduurzaamt; de meeste mensen gebruiken spaargeld en veel huiseigenaren zijn niet op de hoogte van het Warmtefonds.
Vergelijkend beleid toont waarom leningen minder populair zijn: het Tijdelijk Noodfonds Energie — eenmalige, voorwaardeloze giften voor kwetsbare huishoudens — was binnen enkele dagen uitgeput. Verduurzamen heeft op langere termijn wel financieel voordeel: volledige isolatie van een gemiddelde hoekwoning kan het gasverbruik halveren, wat bij de huidige prijzen ruim duizend euro per jaar kan schelen, maar de investering (ruim €10.000) is fors en de terugverdientijd lang. DNB wijst die lange terugverdientijd en onzekerheid over wanneer spaargeld of geleend geld terugverdiend wordt als belangrijkste belemmeringen; ook de mindere opbrengst van zonnepanelen door hogere terugleverkosten speelt mee.
De belangenvereniging Vereniging Eigen Huis pleit daarom voor alternatieven, zoals gebouwgebonden financiering waarbij een derde partij investeert en de verplichting aan de woning blijft gekoppeld (vergelijkbaar met een maandelijkse servicebijdrage). Dat zou huiseigenaren ontzien van persoonlijke leningen en BKR-registratie, maar wettelijke en juridische hobbels moeten eerst worden weggenomen; sinds 2022 onderzoeken ministeries die mogelijkheden. Het Warmtefonds zelf wordt gefinancierd door overheid en binnen- en buitenlandse banken; in de eerste helft van 2025 gaf het al €223 miljoen aan leningen uit aan ongeveer 14.000 huishoudens.