Geheime NAVO-doelstellingen dwingen kabinet tot koerswijziging: parlement buitenspel

In dit artikel:

Het kabinet heeft in schriftelijke antwoorden aan FVD-Kamerlid Pepijn van Houwelingen (3 september 2025) bevestigd dat de NAVO’s zogenoemde “weerbaarheidsdoelstellingen” (Resilience Objectives) voor de regering politiek bindend zijn. Deze afspraken, vastgelegd tijdens de NAVO-top in Vilnius (juli 2023), betreffen paraatheid op terreinen als energie, voedsel, transport, communicatie en gezondheidszorg. Volgens het kabinet zijn de doelstellingen bekend bij ministeries en bewindslieden, maar niet bij de Tweede Kamer.

In de praktijk betekent dat ministers bij aantreden te horen krijgen dat zij verantwoordelijk zijn voor de uitvoering van deze internationale doelen, maar het kabinet zegt niet wanneer, door wie of op welke wijze die informatie wordt verstrekt. Ook lijken zelfs onderhandelaars van het hoofdlijnenakkoord van de Tweede Kamer waarschijnlijk niet geïnformeerd te zijn, wat roept waaromsover de afstemming tussen internationale verplichtingen en het regeerakkoord.

Een concreet gevolg is al zichtbaar: een geplande bezuiniging van 300 miljoen euro op pandemische paraatheid in het hoofdlijnenakkoord werd teruggedraaid door minister Agema omdat die bezuiniging volgens de NAVO-doelstellingen onacceptabel was. Dat illustreert hoe internationale afspraken binnenlands beleid kunnen bepalen, ook tegen de wens van de Kamer in.

Critici, onder wie Van Houwelingen, spreken van een aantasting van de parlementaire zeggenschap: beleid zou feitelijk worden voorgeschreven door de NAVO, terwijl kiezers en Kamer niet op de hoogte zijn van die afspraken. De situatie roept fundamentele vragen op over transparantie, democratische controle en de verhouding tussen internationale allianties en nationale volksvertegenwoordiging.

Belangrijke punten voor verdere discussie zijn nu: het precieze juridische en politieke gewicht van deze “politiek bindende” doelen, wie in Den Haag hierover geïnformeerd is en wanneer, en of de Tweede Kamer meer inzage en controle moet krijgen over internationale verplichtingen die binnenlands beleid dwingen te veranderen.