Geheime NAVO-doelen sturen Nederlands beleid buiten de Kamer om

In dit artikel:

Nederland heeft zich tijdens de NAVO-top in Vilnius in 2023 politiek gebonden aan zogenoemde Resilience Objectives: vertrouwelijke afspraken die verder reiken dan puur militaire inzet en gericht zijn op het waarborgen van de continuïteit van samenleving en economie. De doelstellingen vullen eerder vastgestelde baseline requirements aan en omvatten zeven civiele terreinen: bestuurlijke continuïteit, energievoorziening, opvang van grote groepen mensen, levensbehoeften, medische zorg, communicatie en transport.

De ministeries zijn verantwoordelijk voor de uitvoering en werken de verplichtingen uit, maar de volledige documenten zijn geheim en niet beschikbaar voor de Tweede Kamer. Dat gebrek aan inzage wekt kritiek van Forum voor Democratie (FVD) en Kamerlid Pepijn van Houwelingen, die waarschuwt dat de democratische controle daarmee wordt uitgesloten. Hij wees tevergeefs met een motie op afstand te nemen van de geheime NAVO-doelen; die kreeg slechts 21 stemmen. Zelfs de PVV stemde tegen.

Het kabinet wil niet openlijk zeggen of de onderhandelaars van het hoofdlijnenakkoord op de hoogte waren; minister David van Weel stelt wel dat de NAVO-doelen zijn verwerkt in het regeerakkoord, onder meer via versterkte civiel-militaire samenwerking. Hoe bewindspersonen precies worden geïnformeerd verschilt per departement. Critici maken zich zorgen omdat verplichtingen over energie, voedsel en zorg het dagelijks leven kunnen raken zonder dat het parlement volledige controle heeft — een ontwikkeling die sommigen vergelijken met eerdere, ook bindende, internationale afspraken.