Geen stippellijn meer tussen Marokko en Westelijke Sahara
In dit artikel:
Sinds zaterdag is op Google Maps voor gebruikers in Marokko de stippellijn verdwenen die de grens tussen Marokko en de Westelijke Sahara aanduidde. Daarmee lijkt het digitale kaartbeeld de feitelijke situatie op de grond te volgen: het Marokkaanse leger houdt sinds 1975 grotendeels controle over de voormalige Spaanse kolonie, na een militaire inval ten tijde van het vertrek van Spanje.
Achter deze kaartwijziging zit meer dan cartografie alleen. Vrijdag nam de VN-Veiligheidsraad een resolutie aan, ingediend door de Verenigde Staten, die partijen oproept te onderhandelen “zonder voorwaarden vooraf” op basis van Marrakesh' 2007-autonomieplan. Dat plan biedt de Westelijke Sahara een beperkte autonomie, maar binnen Marokko. Critici zien de tekst als een de facto erkenning van Marokkaans gezag en verwijten de VN haar neutraliteit op te geven; tegelijk werd het mandaat van Minurso — de VN-missie die ooit bedoeld was een referendum over zelfbeschikking te organiseren — met een jaar verlengd, wat de tegenstrijdigheid vergroot.
De Westelijke Sahara is rijk aan fosfaat en visgronden en biedt mogelijkheden voor zonne- en windenergie; die economische belangen spelen een rol in Rabat's vasthoudendheid. Het Frente Polisario, gesteund door Algerije, eist al decennialang een referendum over onafhankelijkheid en blijft die eis uitspreken, terwijl ongeveer 200.000 Saharanen al vijftig jaar in vluchtelingenkampen rond Tindouf leven.
De resolutie en de politieke dynamiek eromheen vormen een belangrijke diplomatieke zege voor koning Mohamed VI, die jarenlang een offensief voerde om westerse steun voor het autonomievoorstel te winnen. In 2020 erkenden de VS onder president Trump al de Marokkaanse soevereiniteit over het gebied; sindsdien hebben ook enkele Europese landen hun steun betuigd voor het autonomiekader. Marokko heeft daarbij geprofiteerd van strategische samenwerking met Europese landen op het gebied van migratiebeheer en terrorismebestrijding.
De Google Maps-aanpassing geldt voorlopig alleen voor gebruikers in Marokko en symboliseert hoe technologische platforms in geopolitieke conflicten kunnen meespelen. Voor de Saharanen zelf verandert de situatie weinig wat betreft hun eis voor zelfbeschikking: de Polisario-beweging zegt de strijd voor een referendum voort te zetten, ook nu diplomatieke kaarten duidelijker in Marokkaanse richting lijken te worden geschud.