Geen paniek, wel bezorgdheid: Overheid gaat noodboekje versturen naar alle Nederlandse huishoudens
In dit artikel:
Tussen 25 november en 10 januari valt bij ongeveer 8,5 miljoen Nederlandse huishoudens het boekje Bereid je voor op een noodsituatie op de deurmat. De uitgave maakt deel uit van de landelijke campagne Denk vooruit en is bedoeld om burgers beter toe te rusten voor verstoringen — van stroomuitval tot digitale aanvallen — en om te benadrukken dat je de eerste 72 uur grotendeels zelf voor je gezin en omgeving moet zorgen.
Het boekje schetst een eenvoudige aanpak: stel een noodpakket samen, maak een noodplan en spreek met buren en familie af wie wat doet. De overheid hoopt zo niet alleen praktische tips te geven, maar ook sociale veerkracht te vergroten; samenwerking en onderlinge hulp komen in de teksten terug als cruciale factoren. Demissionair minister van Justitie en Veiligheid Foort van Oosten benadrukte bij de presentatie dat de huidige geopolitieke spanningen de verspreiding van deze informatie rechtvaardigen, maar dat het geen reden tot paniek is. Een papieren exemplaar heeft volgens hem als voordeel dat mensen het kunnen bewaren en er concreet mee aan de slag kunnen.
Communicatiewetenschapper Hans Hoeken wijst erop dat een boodschap pas werkt als die enerzijds genoeg bezorgdheid oproept om mensen in beweging te krijgen en anderzijds uitvoerbare handelingen biedt. Herhaalde blootstelling via radio, tv en vervolgens een brochure vergroot de kans dat mensen daadwerkelijk een noodpakket aanschaffen. Historische voorbeelden van ongeloofwaardige adviezen (zoals eerdere nucleaire-rampenfolders) laten zien dat geloofwaardigheid belangrijk is. Auteur Martijn Kitzen en Clingendael-onderzoeker Annelies van Vark plaatsen de actie in een breder veiligheidsbeeld: ontwrichting kan voortkomen uit cyberaanvallen, prikacties of andere hybride dreigingen, niet alleen uit conventionele oorlogsvoering. Van Vark verwijst naar Zweden en Finland, waar zulke brochures al decennialang gebruikelijk zijn om handelingsperspectief te bieden en angst te temperen, en pleit ervoor dat Nederlanders meer nadenken over onderlinge hulp en lokale sociale cohesie.
Kortom: de overheid wil met een laagdrempelige, praktische folder het publiek bewust maken en concrete stappen aanreiken om de eerste, cruciale dagen van een crisis zelfstandig en samen met de buurt door te komen.