Gedragen kinderen zich echt slechter als hun moeder in de buurt is?
In dit artikel:
Het idee dat kinderen zich 800 procent vervelender zouden gedragen bij hun moeder blijkt gebaseerd op een nep-onderzoek, maar het thema raakt een herkenbare snaar. Hoogleraar Peter Bos, gespecialiseerd in opvoeding, benadrukt dat ‘vervelend gedrag’ subjectief is en niet wetenschappelijk te meten valt. Kinderen passen hun gedrag aan de reacties van ouders aan; ze ‘maken’ meer bij degene die minder duidelijke grenzen stelt. Daarbij speelt mee dat moeders zich vaak meer verantwoordelijk voelen voor de zorg en daardoor ongewenst gedrag eerder toelaten uit angst tekort te schieten, terwijl vaders soms makkelijker ruimte voor zichzelf creëren, bijvoorbeeld door activiteiten buiten de deur.
‘Vervelend’ gedrag is vaak een signaal dat een kind moe is, grenzen test of aandacht zoekt. Ouders die goed kunnen ‘ondertitelen’ en rustig reageren, kunnen spanningen wegnemen. Als kinderen zich bij hun moeder durven misdragen, kan dat juist duiden op een veilige en open relatie waarin zij hun gevoelens durven uiten, een ontwikkeling richting emotionele nabijheid in plaats van autoritaire gehoorzaamheid.
Praktische tips zijn erop gericht om duidelijke grenzen te stellen, omdat duidelijkheid bijdraagt aan veiligheid. Experimenten wijzen ook uit dat het delen van persoonlijke gevoelens door ouders met hun kinderen kan leiden tot een sterkere beleving van liefde en verbondenheid. Wel waarschuwt Bos dat je kinderen niet moet overladen met volwassenproblemen om ongezonde rolverwisselingen (parentificatie) te voorkomen.
Tot slot is het belangrijk hoe ouders omgaan met straf of corrigerende maatregelen. Afzondering kan effectief zijn als moment van rust, mits het geen machtsmiddel wordt waarbij het kind uit angst gehoorzaamt. Uitleg achteraf helpt het kind begrijpen waarom er ingegrepen is. Zo hangt het gedrag van kinderen bij moeder of vader samen met sociale context, opvoedstijl en interactiepatronen, en niet simpelweg met het geslacht van de ouder.