Gaza domineert VN-vergadering, maar blauwhelmen zullen er niet snel komen
In dit artikel:
Het Verenigd Koninkrijk, Canada, Australië en Portugal hebben vlak voor de Algemene Vergadering van de VN, die morgen in New York begint, Palestina als staat erkend. Frankrijk volgt nog vanavond bij een VN-bijeenkomst over de tweestatenoplossing; Parijs had dit al in juli aangekondigd voor de Algemene Vergadering. De erkenningen worden gepresenteerd als een manier om Israël extra onder druk te zetten om de oorlog in Gaza te beëindigen.
Sommigen pleiten voor hardere stappen, tot en met militaire interventie, maar juridische en politieke drempels maken dat onwaarschijnlijk. De Veiligheidsraad is het instrument voor gewapende VN-acties, maar de Verenigde Staten — als permanent lid met veto — zullen voorstellen die Israël definitief zouden dwingen vermoedelijk blokkeren. Ook de Uniting for Peace-resolutie, waarmee zaken uit de Veiligheidsraad naar de Algemene Vergadering kunnen worden verplaatst, biedt volgens experts weinig praktisch perspectief op een vredesmissie: zo’n missie vraagt doorgaans eerst een wapenstilstand en toestemming of medewerking van omringende staten (bijvoorbeeld Egypte voor troepenbewegingen vanuit het zuiden). Zonder wapenstilstand, brede bijdrage van landen en medewerking van Israël zelf lijkt inzet van blauwhelmen in Gaza onhaalbaar en riskant.
Daarnaast wordt gewezen op operationele problemen: westerse landen zullen waarschijnlijk geen troepen leveren, andere staten willen dat alleen doen als machtigere landen ook meedoen, en Israël heeft al openlijk afstand genomen van delen van de VN-infrastructuur (bijv. uitsluiting van UNRWA). Daarmee zou interventie al snel een onoverzichtelijk en onzekere onderneming worden.
Erkenning van Palestina heeft wél juridische en politieke waarde: het versterkt de positie van de Palestijnen op het internationale toneel en kan het pad openen naar verdragsdeelname en andere instituties. Die stap alleen beëindigt de oorlog niet, maar bouwt wel langzaam meer druk op Israël op. Israël reageerde furieus op de aangekondigde erkenningen; premier Netanyahu beschuldigde Frankrijk en Australië van het aanwakkeren van antisemitisme en er klinken woorden over mogelijke annexatie van delen van de Westelijke Jordaanoever als tegenreactie.
Als realistische vervolgstappen noemen deskundigen vooral het opleggen van sancties en politieke druk. Ook wordt aangedrongen op bredere druk buiten de VN — via EU-beleid, bedrijven, media en publieke protesten — om verandering teweeg te brengen. Nederlandse experts benadrukken dat Nederland juridische verplichtingen heeft (bijvoorbeeld onder het Genocideverdrag) om maatregelen te overwegen en dat klein zijn geen vrijbrief is om niets te doen. Conclusie: erkenning is een symbolische en juridische stap die de Palestijnse positie verstevigt, maar zonder brede, krachtige internationale actie blijft een einde aan het geweld en een duurzame oplossing zeer onzeker.