Gambianen vechten tegen de buitenlandse vistrawlers, en tegen elkaar
In dit artikel:
Kawsu Leigh, een Gambiaanse visser die als bemanningslid op het Egyptische trawler Abu Islam werkte, raakte zwaargebrand bij een brandstichting nadat lokale vissers de confrontatie aangingen met buitenlandse vissersschepen voor de West-Afrikaanse kust. Leigh herstelt nog steeds en overweegt, omdat hij zijn gezin niet kan onderhouden, te emigreren naar Europa. Zijn geval staat niet op zichzelf: de afgelopen vijftien jaar zijn naar verluidt minstens elf lokale vissers omgekomen bij soortgelijke botsingen.
De onderliggende oorzaak is een gespannen mix van overbevissing, economische druk en beleid. Na de val van dictator Yahya Jammeh in 2017 heeft Gambia zijn wateren meer opengesteld, waardoor veel buitenlandse trawlers—vooral uit China en andere landen—vanaf die tijd actiever werden. De regering eist dat buitenlandse schepen voor een deel Gambische bemanning aan boord hebben (het quotum werd twee jaar geleden verhoogd van 20 naar 30 procent), in de hoop inkomsten en banen lokaal te houden. Die maatregel heeft echter geleid tot interne conflicten: Gambianen vechten nu tegen Gambianen omdat ingehuurde lokale bemanningsleden werken voor de grote trawlers die lokale vissers van hun vangst beroven.
Kleine vissers met houten bootjes en eenvoudige netten klagen dat trawlers hun netten kapot trekken, ‘s nachts binnen de beschermde 9 zeemijlszone binnendringen en vis vangen met methodes die de voorraad uitputten. Broers Famara en Salif Ndure uit Gunjur zeggen dat hun netten herhaaldelijk werden beschadigd en dat ze nauwelijks tegen groepen van tientallen op varende trawlers opkunnen. De overheid biedt pas compensatie voor beschadigde netten als een ministeriële waarnemer aan boord van het buitenlandse schip de overtreding meldt, wat zelden gebeurt.
Handhaving schiet tekort: de Gambiaanse marine is slecht uitgerust en kan de omvangrijke trawlervloot moeilijk controleren; buitenlandse schepen meren bovendien vaak in het buurland Senegal af, wat juridische acties bemoeilijkt. Er zijn enkele arrestaties geweest—in maart vorig jaar werden acht trawlers gecontroleerd en vorige maand meldde Gambia dat drie schepen waren aangehouden—maar vissers ervaren selectieve toepassing van regels en onduidelijke boetes. De Vissersbond spoort vissers aan incidenten te filmen in plaats van fysiek te vechten; beelden van confrontaties circuleren en tonen escalatie.
Ecologische en sociale gevolgen zijn zichtbaar: dalende visstanden verhogen de prijs van vis, veel families kunnen zich geen verse vis meer veroorloven en zijn afhankelijk van geïmporteerd kippenvlees. Organisaties als Sea Shepherd hebben samenwerkingsakkoorden om te patrouilleren, maar waren vorig jaar afwezig. Lokale leiders roepen op tot beter beheer, meer toezicht en eerlijke handhaving. Tot die maatregelen er komen blijft de situatie explosief: economische nood, gebrek aan alternatieven en ongereguleerde buitenlandse visserij zetten gemeenschappen onder druk en spelen migratiebeslissingen in de hand.