FT: Versnelde toetreding Oekraïne tot EU onderdeel vredesplan

In dit artikel:

Volgens bronnen van de Financial Times zou in het nieuwste vredesvoorstel staan dat Oekraïne uiterlijk op 1 januari 2027 tot de EU kan toetreden. Het document wordt momenteel heftig besproken, maar de exacte inhoud is niet officieel vrijgegeven. Eerder dit jaar probeerde EU-voorzitter António Costa de toetreding te versnellen door unanimiteit te omzeilen, maar dat plan stuitte op verzet van meerdere lidstaten — met name Hongarije — en kreeg onvoldoende steun. Ook Nederland is fel tegen het versnellen van de toetredingsonderhandelingen.

Oekraïne heeft sinds juni 2022 de status van kandidaat-lid en normaal gesproken duurt het toetredingsproces jaren, omdat kandidaatlanden ingrijpende hervormingen moeten doorvoeren op terreinen als corruptiebestrijding en begrotingsbeheer. De Europese Commissie heeft recent gesteld dat Oekraïne het tempo van die hervormingen moet opvoeren. Amerikaanse en Oekraïense functionarissen voeren inmiddels overleg met steun van Brussel over een versnelde route naar de EU, mogelijk als onderdeel van bredere veiligheidsgaranties. Voorstanders vrezen dat Brussel voor een voldongen feit kan komen te staan als versnelde toetreding in een vredesakkoord wordt vastgelegd, waardoor de EU zich terughoudend zou opstellen om het vredesproces niet te blokkeren.

Vanuit Moskou klinkt kritiek op de nieuwe voorstellen. Kremlin-adviseur Joeri Oesjakov verklaarde dat een bestand volgens hem alleen mogelijk is nadat Oekraïense strijdkrachten de Donbas hebben ontruimd; hij beschouwt dat gebied als Russisch en sluit niet uit dat het militair moet worden ingenomen als onderhandelingen daar niet in voorzien. In eerdere Amerikaanse voorstellen zou Oekraïne delen van de Donbas hebben moeten prijsgeven, een element dat later is aangepast na overleg met Kyiv en Europese bondgenoten.

Turkije biedt zich aan als bemiddelaar: president Erdogan sprak met Poetin over een mogelijk gedeeltelijk staakt-het-vuren rond energie-infrastructuur en havens en herhaalde de bereidheid om vredesgesprekken te faciliteren. Tegelijkertijd kondigde de Russische centrale bank aan Euroclear te willen aanklagen over het Europese plan om bevroren Russische tegoeden te gebruiken voor de wederopbouw van Oekraïne.