-Frits Bosch- Staatsschulden lopen op: dansen op de vulkaan

In dit artikel:

De EU-landen zitten gemiddeld op ongeveer 108% staatsschuld, ver boven een veelgenoemd houdbaarheidscriterium van 60%. Volgens Frits Bosch (econoom en socioloog) dwingt dat beleggers om hogere rentes te vragen, waardoor renteschulden toenemen en de schuldlast zichzelf kan opdrijven. Lage rentevoeten — gepromoot door politici zoals Donald Trump om het bedrijfsleven te stimuleren — verbergen financieringsproblemen en kunnen juist inflatoire druk losmaken, soms in extreme vormen zoals na de Tweede Wereldoorlog; ook landen als Japan kampen hiermee.

Voortdurende vergrijzing, stijgende zorg- en defensie-uitgaven en teleurstellende economische groei maken echte bezuinigingen politiek moeilijk. Hoger belasten is een optie, maar in de EU is de belastingdruk al relatief hoog (en er is geen btw-ruimte zoals in de VS), waardoor tekortfinanciering of monetaire tussenkomst aantrekkelijk kan lijken. Bosch waarschuwt dat dat de euro opnieuw in gevaar kan brengen en dat de Europese Centrale Bank mogelijk weer grootschalig staatsobligaties zou moeten opkopen — een maatregel met onzekere inflatoire consequenties.

Als demografische oplossing voor vergrijzing scoort immigratie niet automatisch positief: volgens een Cato-instituutstudie (oktober 2025) zijn hoogopgeleide immigranten (minimaal bachelor) nodig om budgettair rendabel te zijn. Ook pensioenfondsen lopen risico: deelnemers verplaatsen vermogen naar obligaties die in deze context minder veilig blijken. Kortom: het huidige beleid balanceert op een vulkaan van schulden, inflatie en politieke kwetsbaarheid.