Freek de Jonge: 'Theo van Gogh heeft zijn dood over zichzelf afgeroepen'

In dit artikel:

Cabaretier Freek de Jonge (81) zei in de BNR-show Zolang het nog leuk is, gepresenteerd door Wilfred Genee, dat cineast Theo van Gogh “zijn dood deels over zichzelf heeft afgeroepen” tijdens een gesprek over migratie, cultuur en de rol van provocatie in het publieke debat. De Jonge stelde dat er altijd mensen zijn die consequenter provoceren en tot het uiterste doorgaan; bij Van Gogh zag hij die houding terug en noemde hem ook “een hele irritante figuur”.

Op Genees tegenwerping dat niemand zijn eigen afslachting uitnodigt, nuanceerde De Jonge: niemand vraagt om zo’n lot, maar in situaties waarin je op je woorden gepakt kunt worden, is enige terughoudendheid logisch. Hij verwees ook naar zorgen van Arjen Lubach over vrije uiting en adviseerde om niet als martelaar te willen optreden.

Breder legde De Jonge de problematiek ook bij het Westen: een voortdurende superioriteitshouding en een geschiedenis van geweld maken provocatie en scherpe kritiek extra beladen, met name wanneer die zich richt op moslims. Hij benadrukte expliciet dat hij Van Goghs moord niet legitimeert, maar wel een verband ziet tussen de manier van uiten en de risico’s die dat met zich meebrengt.