Foutje van VVD'er Brekelmans over GroenLinks-PvdA, of zit er meer achter?
In dit artikel:
VVD-minister Ruben Brekelmans veroorzaakte dit weekend onrust binnen zijn eigen partij door in het tv-programma Buitenhof te zeggen dat de VVD GroenLinks–PvdA niet per definitie wilde uitsluiten voor een volgend kabinet, omdat anders het land “heel onbestuurbaar” zou worden. VVD-leider Dilan Yesilgöz reageerde direct: ze belde Brekelmans en bestempelde zijn woorden als een misstap. Later corrigeerde Brekelmans zichzelf via X en stelde dat regeren met GroenLinks–PvdA voor de VVD “totaal ongeloofwaardig” is.
De commotie draait om de precieze campagneformulering: de VVD richt zich op twijfelende rechtse kiezers die absoluut geen links kabinet willen, maar politieke uitsluitingen zijn in Nederland lastig vast te leggen. Intern kijkt de partij met begrip naar Brekelmans’ woordkeuze, maar de inhoudelijke afstand tot GroenLinks–PvdA is volgens VVD’ers scherp — vooral op economie, migratie en de hypotheekrenteaftrek — waardoor een stabiel kabinet met die partijen onwaarschijnlijk wordt geacht.
Het voorval past in een breder patroon van zorgvuldige woordvoering binnen de VVD. Yesilgöz opende vorig jaar nog de deur naar samenwerking met de PVV, en Brekelmans uitte toen ook al dat uitsluiting van de PVV niet per se vanzelfsprekend is; die strategie heeft politieke gevolgen gehad tijdens en na de vorige verkiezingen. Historisch gezien heeft de VVD ook in 2012 harde taal over potentiële partners gebruikt maar praktisch toch coalities gesloten.
Politiek-strategisch wil Yesilgöz vooral het CDA aanvallen en kiezers terugwinnen die naar haar rechtervleugel zouden kunnen schuiven; ze wijst het CDA erop dat het programma “naar links neigt” en verzet zich tegen maatregelen zoals afschaffing van de hypotheekrenteaftrek. Haar voorkeur blijft een centrumrechts kabinet met CDA (D66 staat daar niet achter), maar de combinatie waar de VVD in campagnemateriaal winkelt — CDA, D66, BBB en JA21 — heeft volgens peilingen geen meerderheid. Ipsos I&O ziet ruimte voor de VVD om mogelijk zo’n zeven zetels van het CDA af te snoepen als dat nodig is.
Kortom: Brekelmans’ uitspraak was politiek onhandig en snel bijgesteld, maar de onderliggende realiteit staat vast: grote inhoudelijke verschillen maken samenwerking met GroenLinks–PvdA voor de VVD onwaarschijnlijk, terwijl Yesilgöz vooral probeert kiezers aan de centrumrechtse kant te binden.